Liderin Demokratik Yönetim İçerisindeki Rolü

1990’lardan sonra neo-liberalizm’in Sovyet Rusya’nın yıkılmasından sonra kendisine daha fazla hareket alanı bulması ile minimal devlet anlayışına geçilerek, kamu-özel sektör işbirliğini artırmak ve özel sektör kaynaklı verimlilik, etkililik ve tasarrufun kamu sektörüne aktarılması amaçlanmıştır. Yeni kamu yönetimi dediğimiz bu yeni yaklaşım ile kamu hizmetlerinin yeterli bir şekilde vatandaşlara ulaşması ve bu hizmetleri yaparken bazı ilkelere (hukukun üstünlüğü, hesap verilebilirlik, eşitlik) sadık kalınması hedeflenmiştir.

Yönetişim, örgüt içerisindeki karar ve kontrol mekanizmaları içerisine bütün paydaşları koyup isabetli kararlar oluşturarak örgütün amaçlarına etkin bir şekilde ulaşmasını sağlamaya yardımcı olur. Bu süreçte Merkezi yönetim ve yerel yönetimlerin yanında Sivil toplum kuruluşları ve özel girişimcilerin de yönetim içerisine dahil edilmesi ve karşılıklı etkileşimlerin oluşması amaçlanmaktadır. Bu ilişkiler içerisinde hiyerarşik bir ilişki yerine heterarşik bir ilişki ve işbölümü baz alınıp karar mekanizmalarında çok aktörlü bir sistemin mevcut olması; demokratik ilke ve prensiplerin benimsenmesine de katkı sağlamaktadır.

Örgütün yönetişim ilke ve prensipleri doğrultusunda hareket etmesi şüphesiz liderin özellikleri ile de ilgilidir. Avcı ve Topaloğlu (2009) tarafından “Örgüt çalışanlarının fikirler, düşünceler ve ilkeler etrafında birleştiği ve bütünleştiği; bir amaca doğru insanları peşinden sürükleyen ya da başkalarını belli amaçlar doğrultusunda davranışa doğru sevk eden kişi” olarak tanımlanan liderin, demokratik ilkeleri ölçüt almadan örgütü yönetmeye çalışması şüphesiz yönetişim faaliyetlerinin etkin ve verimli bir şekilde gerçekleşmemesine neden olacaktır.

Yönetişim temel hedefleri olan verimlilik, etkililik, hesap verilebilirlik, saydamlık, hukukun üstünlüğü gibi özelliklerin yerine getirilmesi liderin bu ilkeleri benimseyip örgüt içerisinde uygulamak istemesi ile ilgili olan bir durumdur. Liderin bu ilkeler doğrultusunda hareket etmesi ile örgüt amaçlarına ulaşacaktır. Kısaca liderin özellikleri, yönetişimin ilke ve prensiplerinin örgüt içerisinde ne kadar uygulanacağı ile ilişkilidir.

Yeni Kamu Yönetimi özelde yönetişimin heterarşik ve yatay bir yönetim sistemini benimsemesi ile STK’lar ile Özel sektörün de bu sürece dahil edilmesi; 3 sektörden hangisinin süreci yöneteceği gibi soruları akla getirmektedir. Şüphesiz bu süreçte devlet gemi kaptanı rolünü yerine getirerek denetleme ve düzenleme mekanizmaları ile yönetişim süreci içerisinde yerini lider olarak alacaktır.