EKYS 2020, bir önceki yıl yani 2019 EKYS’ye göre seçicilik açısından çok zordu. Neden bu kadar zor olduğu ile ilgili tartışmaya girmeye gerek olmadığını düşünüyorum, zira sınavın zorluk derecesi sınava giren tüm adaylar açısından değerlendirildiğinde eşitliğe aykırılık söz konusu değildir.

Ancak eşitliğe aykırı bir durumdan bahsedilecekse, o da 2019 EKYS’nin 2020 EKYS’den çok kolay olduğu ve MEB Eğitim Kurumlarına Yönetici Görevlendirme Yönetmeliğinin 15. Maddesinin 2 Numaralı fıkrasında “Yazılı sınav sonuçları, sonuçların açıklandığı tarihten itibaren üç yıl süreyle geçerlidir. Yazılı sınav puanını yükseltmek isteyenler yeniden yazılı sınava girebilir.” ve 3 Numaralı fıkrasında “Sözlü sınava alınacakların belirlenmesinde, yazılı sınavların geçerlilik süresiyle sınırlı olmak üzere en yüksek yazılı sınav puanı dikkate alınır.” geçen ifadelerdir. Yani, zorluk derecesi çok düşük olan 2019 EKYS’ye giren ve hasbelkader tercihte bulunmamış/atanamamış bir adayın zorluk derecesi çok daha yüksek olan 2020 EKYS’ye giren aday ile aynı dönemde atamaya başvurabilmesidir.

Bu durumu şöyle açıklayacak olursak: Örneğin nispeten daha kolay olan 2019 EKYS’de 80 almış ancak çeşitli sebeplerle atanamamış bir yönetici adayının daha zor bir sınav olan 2020 EKYS’de 70 almış bir adayın önüne sıralama olarak çok rahat bir şekilde geçeceği aşikârdır.

Bir hendek atlama yarışması düşünün. Yarışmada önce 2 metre genişliğindeki hendekten 100 kişinin atlatıldığını, daha sonra hendeğin genişletilerek 3 metre genişliğe çıkarıldığını ve bu hendekten de diğer 100 kişinin atlatıldığını; yarışma sonunda da her iki gruptaki adayların aynı başarı sıralamasıyla sıralandığını bir durumun ne kadar hakkaniyetsiz olduğunu görmemek imkânsızdır.

Peki, ortada böyle büyük bir eşitsizlik varken bu durum nasıl düzeltilir? Yönetmelik değişikliği ile sınav süresi bir sonraki sınava kadardır, hükmü getirilebilir mi? Hayır, şu aşamada bunun yapılması başka hukuki sorunlar doğurur. Aklımıza en basit yöntemle, 2020 EKYS’ye giren tüm adayların başarı ortalaması ile 2019 EKYS’ye giren tüm adayların başarı ortalamasının alınarak arada çıkacak farkın 2020 EKYS puanlarına her aday için aynı olmak şartıyla eklenmesi, işin adilane çözümü olacak kanaatindeyim. (örneğin 2019 ortalaması 70, 2020 ortalaması 58, fark 12 puan 2020 EKYS adaylarına eklenebilir)

ÖSYM’nin yaptığı sınavlarda elbette yıldan yıla başarı ortalamasında küçük farklar olabilir, ancak bu fark büyük bir farksa ve bu fark bariz şekilde insanların emekleri üzerinde hakkaniyet ölçüsüne tamamen aykırı ise burada düzeltilmesi gereken bir şey vardır.

Millî Eğitim Bakanlığının eğitim kurumlarına yönetici atama yönteminde böyle bir sınav uygulamasını desteklerken, yukarıda bahsettiğimiz büyük adaletsizliğin çözümünde gerekli adımın bir an evvel atılması hususunda eğitim sistemi ile ilgili basınımızın, ÖYSM’nin, sendikaların ve Bakanlık yetkililerinin, Sayın MEB Bakanımızın hassas davranmaları, adalet kavramının varlığının vicdanlarda huzurla yer bulduğunun en büyük göstergesi olacaktır.