Askeralma Yönetmeliği Resmi Gazete'de

Resmî Gazete

22 Temmuz 2020 ÇARŞAMBA

Sayı : 31193

YÖNETMELİK

Millî Savunma Bakanlığından:

ASKERALMA YÖNETMELİĞİ

BİRİNCİ BÖLÜM

Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

Amaç

MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin amacı, yükümlülerin yoklama, sınıflandırma, celp, sevk, erteleme, muafiyet, muvazzaflık, cezalı yükümlülere yapılacak işlemler ile Türk Silahlı Kuvvetleri, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığına çeşitli statülerde katılan personelin askerlik yükümlülüğünü yerine getirmiş sayılması ve bunlardan askerlik hizmetini tamamlamamış bulunanların işlemlerine ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.

Kapsam

MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik, Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olan, askerlik çağı içerisindeki her erkeğin askerlik işlemleri ile bu işlemlerle ilgili kurum ve kuruluşların görev ve sorumluluklarına ilişkin usul ve esasları kapsar.

Dayanak

MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelik, 25/6/2019 tarihli ve 7179 sayılı Askeralma Kanununun 61 inci maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.

Tanımlar

MADDE 4 – (1) Bu Yönetmelikte geçen;

a) Arşiv araştırması: Kişinin kolluk kuvvetleri tarafından halen aranıp aranmadığının, kolluk kuvvetleri ve istihbarat ünitelerinde ilişiği ile adli sicil kaydının ve hakkında herhangi bir tahdit olup olmadığının mevcut kayıtlardan saptanmasını,

b) Askerlik çağı: Nüfus kayıtlarına göre her erkeğin yirmi yaşına girdiği yılın Ocak ayının birinci gününden başlayan ve kırk bir yaşına girdiği yılın Ocak ayının birinci gününde biten süreyi,

c) Askerlik hizmeti: Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının 72 nci maddesine göre her Türkün hak ve ödevi olan vatan hizmetinin Kanun esaslarına göre yerine getirilmesini,

ç) Askerlik hizmetini yerine getirmiş sayılma: Kanun hükümlerine göre fiilî askerlik hizmeti ile herhangi bir ilişiği kalmamış olmayı,

d) Askerlik şubesi: Yükümlülerin nüfusa kayıtlı bulundukları yer askerlik şubesini,

e) Bakanlık: Millî Savunma Bakanlığını,

f) Bakaya: Sevke tabi olduğu halde sevkini yaptırmayanlar ile sevk edildiği birliğe katılmayanları,

g) Bedelli askerlik: Kanunda belirtilen yararlanma şartlarını taşımak kaydıyla bedelli askerliğe seçilenlerin belirlenen bedeli ödemesi ve temel askerlik eğitimi yapması şartı ile yerine getirilen askerlik hizmetini,

ğ) Birinci derece kan ve kayın hısımlar: Yükümlünün annesi, babası, çocukları (evlat edinilmiş çocuklar dâhil), eşinin annesi ve eşinin babasını,

h) Branş: Sınıfları meydana getiren temel hizmetlerden her birini,

ı) Celp ve sevk: Yükümlülerin silahaltına alınmak üzere çağrılması ve birliklerine gönderilmesini,

i) Celp ve sevk dönemi: Bakanlıkça belirlenen birbirini takip eden iki celp ve sevkin, başlangıç tarihleri arasındaki süreyi,

j) Çapraz kur: İki ülke parası arasında üçüncü bir ülke parasıyla tayin edilen kambiyo rayici, üç ülkenin paralarının birbirine oranlarını,

k) Çok vatandaşlık: Türk vatandaşının aynı anda birden çok vatandaşlığa sahip olmasını,

l) Doktora: Lisansa dayalı en az altı yarıyıllık veya yüksek lisansa veya eczacılık veya fen fakültesi mezunlarınca Sağlık Bakanlığı tarafından düzenlenen esaslara göre bir laboratuvar dalında kazanılan uzmanlığa dayalı en az dört yarıyıllık programı kapsayan ve orijinal bir araştırmanın sonuçlarını ortaya koymayı amaçlayan bir yükseköğretimi,

m) Dövizle askerlik: Yurt dışında bulunan vatandaşlarımızdan Kanunda belirtilen usul ve esasları yerine getirenlerin askerlik hizmetini yerine getirmiş sayılmalarını,

n) Dövizle askerlik hizmeti başvurusu: Dövizle askerlik hizmetinden yararlanmak isteyen yükümlülerin Kanunda yazılı esas ve usullere uygun olarak yararlanma şartlarını haiz olduklarının bağlı bulundukları Türk Konsolosluklarınca tespit edilmesini müteakip öngörülen dövizi peşin ödemeleri ve haklarında Türk Konsolosluklarınca başvuru formunun tanzim edilmesi ile oluşan işlemi,

o) Döviz ödeme: Yükümlülerin Türk Konsolosluklarına yaptıkları ödemeleri veya Türk Konsolosluklarınca uygun görülen hallerde yurt dışında bulunan muhabir bankalar ya da yurt içinde Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası şubelerine yaptıkları ödemelerin, doğru bilgi, cins, miktar veya süreler içerisinde Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasındaki “Türkiye Cumhuriyeti Hazine ve Maliye Bakanlığı Dövizle Askerlik Özel Döviz Hesabı”na geçmiş olmasını,

ö) Enstitü: Üniversitelerde ve fakültelerde birden fazla benzer ve ilgili bilim dallarında lisansüstü eğitim/öğretim, bilimsel araştırma ve uygulama yapan bir yükseköğretim kurumunu,

p) Er: İhtiyaçları Devlet tarafından üstlenilen rütbesiz asker kişileri,

r) Erbaş: İhtiyaçları Devlet tarafından üstlenilen onbaşı ve çavuş rütbelerini haiz asker kişileri,

s) Erteleme: Kanunda yazılı nedenlerle askerlik hizmetine alımın geçici süreyle geri bırakılmasını,

ş) Erteleme dönemi: Ertelemenin başladığı tarih ile bittiği tarih arasındaki süreyi,

t) Erteleme işlem makamları: Yükümlülerin askerlik hizmetini ertelemeye, sürelerini uzatmaya veya iptal etmeye yetkili makamları,

u) Erteleme teklif makamları: Yükümlülerin askerlik hizmetini erteleme, uzatma veya iptal teklifini yapmaya yetkili makamları,

ü) Fakülte: Yüksek düzeyde eğitim/öğretim, bilimsel araştırma ve yayın yapan; kendisine birimler bağlanabilen bir yükseköğretim kurumunu,

v) Federasyon: Gençlik ve Spor Bakanlığına bağlı spor federasyonları ile bağımsız spor federasyonlarını ve Türkiye Futbol Federasyonunu,

y) Firar: Kıtasından veya görevi icabı bulunmak zorunda olduğu yerden izinsiz olarak altı günden fazla uzaklaşmayı,

z) Geç iltihak bakayası: Sevkini yaptırdığı halde kendisine tanınan yol süresi dışında birliğine katılanları,

aa) Geçici terhis: Kanuni bir mazerete dayalı olarak askerlik hizmet süresinin geçici olarak durdurulmasını,

bb) Geçici transfer: Sporcunun, belirli bir süre için tescilli bulunduğu kulüpten başka bir kulüpte müsabakalara katılmasını,

cc) Gemi adamı: Geminin kaptanını, zabitlerini, yardımcı zabitlerini, stajyerlerini, tayfalarını ve yardımcı hizmet personelini,

çç) Hava değişimi/izin tecavüzü: Kıtasından veya görevini yapmakta olduğu yerden izin, istirahat veya hava değişimi alarak ayrılanlardan, dönmeye mecbur bulundukları günden itibaren altı gün içerisinde özürsüz olarak gelmemeyi,

dd) Hizmet süresi: Kanunda belirtilen muvazzaf askerlik sürelerini,

ee) İaşe bedeli: Kazandan beslemeye alınamayanlara, 22/6/1978 tarihli ve 2155 sayılı Bazı Kamu Personeline Tayın Bedeli Verilmesi Hakkında Kanun kapsamında ödenen aylık yemek parasının bir günlük karşılığını,

ff) İhtisas (Tıpta ve diş hekimliğinde uzmanlık): Sağlık Bakanlığı tarafından düzenlenen esaslara göre yürütülen ve tıp doktorlarına ve diş hekimlerine belirli alanlarda özel yetenek ve yetki sağlamayı amaçlayan doktora düzeyindeki bir yükseköğretimi,

gg) İhtiyaç: Genelkurmay Başkanlığınca müteakip yıl için belirlenecek yükümlü ihtiyacını,

ğğ) İkinci derece kan ve kayın hısımlar: Yükümlünün; kardeşleri, eşinin kardeşleri, dedesi (annesinin ve babasının babaları), babaannesi, anneannesi, eşinin dedesi (eşinin annesinin ve babasının babaları), eşinin babaannesi, eşinin anneannesi ve torunlarını,

hh) İşçi: Türkiye Cumhuriyeti tarafından tanınmış yabancı ülkelerde iltica başvurusu dışında yabancı ülke mevzuatına uygun bir şekilde elde ettikleri çalışma iznini de ihtiva eden oturma izni veya doğrudan çalışma iznine sahip olarak bir işveren ile yapılan hizmet akdine göre yurt içinde geçirilen süreler hariç olmak üzere ücret veya maaşları yurt içinden transfer edilmeyen en az toplam üç yıllık (1095 gün) süreyle fiilen çalışanları,

ıı) İşveren: Türkiye Cumhuriyeti tarafından tanınmış yabancı ülkelerde iltica başvurusu dışında yabancı ülke mevzuatına uygun bir şekilde elde ettikleri çalışma iznini de ihtiva eden oturma izni veya doğrudan çalışma iznine sahip olarak yurt içinde geçirilen süreler hariç olmak üzere bir işyerini en az toplam üç yıl (1095 gün) süreyle işveren olarak bizzat kendi veya ortakları ile birlikte fiilen çalıştıranları,

ii) Kamu kurum ve kuruluşu: Devlete ait kuruluş, müessese ve tesisleri,

jj) Kamu personeli: Devlete ait kuruluş, müessese ve tesislerde çalışan kişileri,

kk) Kanun: 25/6/2019 tarihli ve 7179 sayılı Askeralma Kanununu,

ll) Kaynak: Sınıflandırmaya tâbi tutulacaklar ve ertelilerden silahaltına alınabilecekler ile bakaya olarak sevk edilmesi tahmin edilen yükümlü sayısının toplamını,

mm) Kesin dönüş: Bulundukları yabancı ülkelerden yurda naklihane etmeyi (dönmeyi), yabancı ülkede oturma veya çalışma izinleri devam etse dahi meslek ve sanatlarını yurt içinde icra etmeyi veya her takvim yılında toplam olarak 184 gün ve daha fazla yurt içinde bulunmayı,

nn) Kontenjan: Yükümlülerin Genelkurmay Başkanlığınca bildirilen kuvvetlere tahsis oranını,

oo) Konvertibl: Dövize ilişkin işlemlerde Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasınca alım satım konusu yapılan, uluslararası para piyasalarında diğer paralara serbestçe çevrilebilen yabancı ülke parasını,

öö) Lig: Federasyonlara bağlı spor kulüplerinin oluşturduğu, bunların birbirleri ile belli yöntem ve kurallara göre karşılıklı ve deplasmanlı olarak karşılaşmalarını sağlayan, en az sekiz takımdan oluşan düzenlemeyi,

pp) Lisans: Orta öğretime dayalı, en az sekiz yarıyıllık bir programı kapsayan bir yükseköğretimi,

rr) Lisansüstü: Yüksek lisans, doktora, tıpta uzmanlık ve sanatta yeterlik eğitimini,

ss) Mecburi hizmet (Devlet hizmeti yükümlülüğü): Özel kanunlar gereğince kamu kurum ve kuruluşlarında yapılması zorunlu olan Devlet hizmeti yükümlülüğünü,

şş) Meslek veya sanat mensubu: Türkiye Cumhuriyeti tarafından tanınmış yabancı ülkelerde iltica başvurusu dışında yabancı ülke mevzuatına uygun bir şekilde elde ettikleri çalışma iznini de ihtiva eden oturma izni veya doğrudan çalışma iznine sahip olarak yurt içinde geçirilen süreler hariç olmak üzere en az toplam üç yıl (1095 gün) süreyle meslek ya da sanatını icra edenleri,

tt) Meslek veya sanatını yurt içinde icra etmek: Yurt dışında oturma veya çalışma izni veya çok vatandaşlık hakkına sahip olanlardan dövizle askerlik hizmeti başvuru tarihi itibarıyla başvuruya esas hesaplanan çalışma veya bulunma süresi esnasında meslek veya sanatını yurt içinde icra etmeyi, yurt dışında çalıştığı işyerinin yurt içindeki temsilciliğinde ya da bağlı biriminde çalışmayı veya yurt içinde kurulu herhangi bir işyerinde işçi ya da işveren sıfatıyla çalışmayı,

uu) Meslek yüksekokulu: Belirli mesleklere yönelik nitelikli insan gücü yetiştirmeyi amaçlayan, yılda iki veya üç dönem olmak üzere iki yıllık eğitim-öğretim sürdüren, ön lisans derecesi veren yükseköğretim kurumunu,

üü) Muafiyet: Kanunda yazılı nedenlerle askerlik hizmetinin yerine getirilmemesini,

vv) Muhabir banka: Dövizle askerlik hizmetinden yararlanmak üzere başvuran yükümlülerin yabancı ülke parası üzerinden yaptıkları ödemelerin, dövizle askerlik özel döviz hesabına gönderilmesini ve aktarılmasını sağlamak için Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası tarafından belirlenmiş yabancı ülkelerdeki bankaları veya kuruluşları,

yy) Muvazzaf: Askerlik hizmetini yerine getirmek üzere silahaltına alınanları,

zz) Muvazzaflık dönemi: Yükümlünün sevk belgesinde yazılı sevk tarihi ile başlayıp terhis tarihine kadar geçen süreyi,

aaa) Noksan hizmetli: Tabi olduğu muvazzaflık süresinden eksik hizmet yaptığı tespit edilenleri,

bbb) Oturma veya çalışma izni: Türkiye Cumhuriyeti tarafından tanınmış yabancı ülkelerde iltica başvurusu dışında yabancı ülke mevzuatına uygun bir şekilde kendilerine işçi, işveren veya bir meslek ya da sanat mensubu statüleri sağlayan ve statülere uygun olarak yabancı ülkelerde serbestçe ikamet ile bir işyerinde çalışma, bir işyerini çalıştırma veya meslek ya da sanatlarını icra edebilmelerine olanak sağlayan izni,

ccc) Resmî görevli: Ücret, maaş ve yollukları yabancı ülke kurum ya da kuruluşlarınca ödense bile Türkiye Cumhuriyetinin resmî kurum ya da kuruluşlarının kadrolu personeli olma sıfatı devam edenlerin veya yabancı ülkelerde bulunmalarına rağmen maaş, ücret veya yollukları Türkiye Cumhuriyetinin bütçesinden ödenenler ile hissesinin yarısından fazlası Devlete ait kuruluşlarda çalışanları,

ççç) Sağlık kararı: Yükümlülerin askerliğe elverişli olup olmadıkları hakkında tek hekim veya sağlık kurullarınca verilen kararı,

ddd) Sağlık kurulu: Sağlık Bakanlığınca belirlenen sağlık raporu vermeye yetkili sağlık kuruluşları bünyesinde oluşturulan heyeti,

eee) Saklı: Yirmi yaşına girmiş oldukları halde isimlerini nüfus kayıtlarına geçirmemiş bulunanları,

fff) Sanatta yeterlik: Lisansa dayalı en az altı yarıyıl veya yüksek lisansa dayalı en az dört yarıyıllık programı kapsayan ve orijinal bir sanat eserinin ortaya konulmasını, müzik ve sahne sanatlarında ise üstün bir uygulama ve yaratıcılığı amaçlayan doktora düzeyinde lisansüstü bir yükseköğretimi,

ggg) Savaş hâli: Savaş ilanına karar verilmesinden, bu hâlin kaldırıldığının ilan edilmesine kadar devam eden süre içinde, hak ve hürriyetlerin kanunlarla kısmen veya tamamen sınırlandırıldığı durumu,

ğğğ) Seçim: Türk Silahlı Kuvvetlerinin ihtiyaç duyduğu yedek subay ve yedek astsubay adaylarının, bu Yönetmelik esaslarına göre ayrılmasını,

hhh) Seferberlik: Devletin tüm güç ve kaynaklarının, başta askerî güç olmak üzere savaşın ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde hazırlanması, toplanması, tertiplenmesi ve kullanılmasına ilişkin bütün faaliyetlerin uygulandığı; hak ve hürriyetlerin kanunlarla kısmen veya tamamen sınırlandırıldığı hâli,

ııı) Sınıf: Hizmetlerin ifası için oluşturulmuş temel gruplardan her birini,

iii) Sınıflandırma: Yükümlülerin; sağlık durumları, öğrenimleri, meslekleri, fiziki yetenekleri ve Bakanlıkça tespit edilecek diğer niteliklerinin bilgi sistemi ortamında değerlendirilmesini,

jjj) Sınıflandırma dönemi: Bakanlıkça belirlenen, yükümlülerin sınıflandırma işlemleri ile celp ve sevkin icra edileceği dönemleri,

kkk) Sınıflandırma kurulu: Askere sevk edilecek yükümlülerin statü belirleme ve sınıflandırma işlemlerini yürütmekten sorumlu olan heyeti,

lll) Sınır dışı edilme: Erteleme başvuru tarihi ile ertelemenin sona ereceği tarih arasında kalan sürede başvuruda bulundukları ülkelerdeki serbestçe ikamet etme ve çalışma hakları iptal edilenleri,

mmm) Sonradan Türk vatandaşı olan yükümlü: 29/5/2009 tarihli ve 5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanununda tanımı yapılan Türk vatandaşlığını; soy bağı esasına göre kazananlar hariç olmak üzere yetkili makam kararı veya evlat edinilme ya da seçme hakkının kullanılması ile sonradan kazanmayı,

nnn) Sözleşmeli astsubay: 13/6/2001 tarihli ve 4678 sayılı Türk Silahlı Kuvvetlerinde İstihdam Edilecek Sözleşmeli Subay ve Astsubaylar Hakkında Kanunda öngörülen esaslara göre kendileri ile sözleşme yapılarak astsubay nasbedilen astsubay çavuş, astsubay kıdemli çavuş, astsubay üstçavuş ve astsubay kıdemli üstçavuş rütbelerini haiz astsubayları,

ooo) Sözleşmeli erbaş ve er: 10/3/2011 tarihli ve 6191 sayılı Sözleşmeli Erbaş ve Er Kanununda öngörülen esaslara göre kendileriyle sözleşme yapılan sözleşmeli er ve sözleşmeli onbaşı veya çavuş rütbelerini haiz kişileri,

ööö) Sözleşmeli subay adayı veya sözleşmeli astsubay adayı: Sözleşmeli subay veya sözleşmeli astsubay yetiştirilmek amacıyla ön sözleşme yapılarak askerî eğitime alınanları,

ppp) Sözleşmeli subay: 4678 sayılı Kanunda öngörülen esaslara göre, kendileri ile sözleşme yapılarak subay nasbedilen teğmen, üsteğmen ve yüzbaşı rütbelerini haiz subayları,

rrr) Sporcu: Gençlik ve Spor Bakanlığına bağlı federasyonlar ve bağımsız federasyonlar ile Türkiye Futbol Federasyonunda; kulüpler adına veya ferdî olarak tescil yaptırmak suretiyle aktif spor hayatını sürdürenleri,

sss) Sporcu kadrosu: Uluslararası kurallara göre müsabakalarda fiilen yer alan asıl ve yedek sporculardan oluşan ekibi,

şşş) Staj: Herhangi bir meslek edinmek veya bir mesleğin icrası için, bir dal veya konuda mesleki bilgi ve beceri artırılması amacıyla yapılan, teorik ve uygulamalı eğitim ve öğretim faaliyetini,

ttt) Takvim yılı: Her yılın 1 Ocak-31 Aralık tarihleri arasındaki süreyi,

uuu) Takvim yılının yarısından fazlasını yurt içinde geçirmek: Erteleme başvuru tarihi ile ertelemenin sona ereceği tarih arasında kalan herhangi bir takvim yılında toplam olarak 184 gün ve daha fazla süreyle yurt içinde bulunmayı,

üüü) Taşıma bedeli: Gidilecek yerin il/ilçe merkezine kadar olan mesafeye göre, 102 nci maddeye uygun olarak tespit edilen tutarı,

vvv) Temel askerlik eğitimi: Silahaltına alınan yükümlülere sınıf farkı gözetmeksizin bedenen ve ruhen askerlik hizmetine hazırlayıcı temel bilgi, beceri ve alışkanlıkları kazandırmak amacıyla verilen ve süresi Bakanlıkça belirlenen eğitimi,

yyy) Terhis: Muvazzaflık hizmet süresini tamamlayan veya tamamlamış kabul edilen yükümlülerin, yedeklik döneminde silahaltına alınıp hizmetine ihtiyaç kalmayanlar ile özel kanunlarla Türk Silahlı Kuvvetlerine katılan ve resmi bir kıyafet taşıyan şahısların çeşitli nedenlerle Türk Silahlı Kuvvetlerinden ayrılmalarını,

zzz) Tescil/Lisans: Sporcunun, federasyon faaliyetlerine katılabilmesi için bir kulüp adına veya ferdî olarak federasyona ya da ilgili gençlik ve spor il müdürlüğüne yaptıracağı kayıt ve lisans işlemlerini,

aaaa) Transfer: Sporcunun kulüp değiştirmesini,

bbbb) Umuma mahsus pasaport: Türk vatandaşlarının yurda giriş ve çıkışlarında yetkili makamlara ibraz etmek zorunda oldukları diplomatik pasaport, hizmet damgalı pasaport ve hususi damgalı pasaport dışında kalan ve dövizle askerlik ile yurt dışı erteleme işleminde başvuru tarihinde geçerlilik süresi devam eden Türkiye Cumhuriyeti yetkili makamlarınca düzenlenmiş belgeyi,

cccc) Uzaktan eğitim: Dövizle askerlik hizmetinden faydalanmak üzere başvuruda bulunan yükümlülere elektronik ortamda verilen ve sonunda değerlendirme yapılan eğitimi,

çççç) Uzman erbaş: 18/3/1986 tarihli ve 3269 sayılı Uzman Erbaş Kanununda öngörülen esaslara göre kendileriyle sözleşme yapılan uzman çavuş ve uzman onbaşı rütbelerini haiz kişileri,

dddd) Üniversite: Bilimsel özerkliğe ve kamu tüzel kişiliğine sahip yüksek düzeyde eğitim/öğretim, bilimsel araştırma, yayın ve danışmanlık yapan; fakülte, enstitü, yüksekokul ve benzeri kuruluş ve birimlerden oluşan bir yükseköğretim kurumunu,

eeee) Yabancı bandıralı gemi: Türkiye Cumhuriyeti Devleti hariç uyrukluğunda bulunduğu yabancı ülkenin yetki ve sorumluluğu altında yurt dışında yasal olarak faaliyet gösteren gemileri,

ffff) Yan dal uzmanlık: Sağlık Bakanlığı tarafından düzenlenen esaslara göre yürütülen ve yan dalın bağlı olduğu ana dal uzmanlarının görebileceği uzmanlık eğitimini,

gggg) Yedek astsubay: Yedek astsubay adaylarından öğrenimini müteakip astsubay astçavuş nasbedilenleri,

ğğğğ) Yedek astsubay adayı: Yapılan seçim ve sınıflandırma sonucu yedek astsubay statüsüne ayrılanlardan, astsubay astçavuş nasbedilinceye kadar geçen dönemde bulunan yükümlüleri,

hhhh) Yedek astsubay aday adayı: İki veya üç yıl süreli yükseköğretim kurumlarından mezun olanlar ve bunların yetkili makamlarca dengi olduğu kabul edilen yurt dışı öğrenim kurumu mezunları ile dört yıl ve daha fazla süreli yükseköğretim kurumlarından mezun olanlar ve bunların yetkili makamlarca dengi olduğu kabul edilen yurt dışı öğrenim kurumu mezunlarından istekli olan yükümlüleri,

ıııı) Yedeklik dönemi: Muvazzaflık döneminin bitiminden askerlik çağının sonuna kadar olan süreyi,

iiii) Yedek subay: Yedek subay adaylarından öğrenimini müteakip asteğmen nasbedilenleri,

jjjj) Yedek subay adayı: Yapılan seçim ve sınıflandırma sonucu yedek subay statüsüne ayrılanlardan, asteğmen nasbedilinceye kadar geçen dönemde bulunan yükümlüleri,

kkkk) Yedek subay aday adayı: Dört yıl ve daha fazla süreli yükseköğretim kurumlarından mezun olanlar ile yetkili makamlarca dengi olduğu kabul edilen yurt dışı öğrenim kurumu mezunu olan yükümlüleri,

llll) Yoklama: Yükümlülerin sağlık muayenelerinin yapılarak askerliğe elverişli olup olmadıkları, öğrenim durumları, meslekleri ve niteliklerinin tespitini,

mmmm) Yoklama dönemi: Askerlik çağının başlangıcından muvazzaflık hizmetinin başlangıç tarihine kadar geçen süreyi,

nnnn) Yoklama kaçağı: Tabi olduğu yoklama yılı içerisinde yoklamasını yaptırmayanları,

oooo) Yol masrafı: İaşe bedeli ile taşıma bedelinin toplamından oluşan tutarı,

öööö) Yüksek lisans: Bir lisans öğretimine dayalı, eğitim/öğretim ve araştırmanın sonuçlarını ortaya koymayı amaçlayan; bilim uzmanlığı, yüksek mühendislik, yüksek mimarlık, master gibi yükseköğretimi,

pppp) Yüksekokul: Belirli bir mesleğe yönelik eğitim öğretime ağırlık veren yükseköğretim kurumunu,

rrrr) Yükseköğretim kurumu mezunu: Yükseköğretim kurumlarını bitirmiş olanları,

ssss) Yükümlü: Askerlik hizmetini Kanun hükümleri gereğince yerine getirmek veya yerine getirmiş sayılmak zorunda olan erkek Türk vatandaşını ifade eder.

İKİNCİ BÖLÜM

Yoklama ve Sağlık İşlemleri

Askerlik çağına giren yükümlülerin kimlik bilgilerinin alınması

MADDE 5 – (1) Her yıl 1 Ocak tarihinde askerlik çağına gireceklerin kimlik bilgileri, Millî Savunma Bakanlığı Askeralma Genel Müdürlüğünce elektronik ortamda İçişleri Bakanlığı Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğünden alınarak Millî Savunma Bakanlığı Bilgi Sistemine yüklenir.

(2) Kimliği sonradan bildirilenler, nüfus kayıtları esas alınarak askeralma kayıtlarına alınır. Kimlik bilgilerinde değişiklik olanların değişen kayıtlarına göre askeralma kayıtları güncellenir.

(3) Nüfus kayıtları ile askeralma kayıtları arasında farklılık olması halinde, askeralma kayıtları nüfus kayıtları esas alınarak düzeltilir.

Saklılar

MADDE 6 – (1) Saklılar, nüfus kaydındaki doğum yılına göre askeralma kayıtlarına alınır. Ancak nüfus kayıtlarına geçirildikleri yıl askerlik çağına giren doğumlularla işleme tabi tutulur. İşleme tabi tutuldukları doğumluların yoklama dönemi sona ermiş saklılardan erteleme hakkı bulunmayanlara Kanunun 24 üncü maddesi esaslarına göre işlem yapılır.

Yaşları değişenler

MADDE 7 – (1) Askerlik çağına girmeden önce yaşları değişenler, değişen doğum yılına göre işlem görürler. Yaş değişikliğinde mahkeme kararının kesinleşme tarihi esas alınır.

(2) Askerlik çağına girdikten sonra yapılan yaş değişiklikleri askerlik işlemlerinde dikkate alınmaz. Ancak kendi isteği dışındaki mahkeme kararına istinaden resen yapılan yaş değişiklikleri kabul edilir.

(3) Değişen doğum yılına göre emsalleri henüz yoklama görmemiş olanlar veya yoklaması devam edenler kendi doğumlularıyla, değişen doğum yılına göre emsallerinin yoklama dönemi sona ermiş olanlar mahkeme kararının kesinleştiği yıl askerlik çağına giren doğumlularla işleme tabi tutulur.

Yoklama esasları

MADDE 8 – (1) O yıl askerlik çağına girenlerle, bu doğumlularla işleme tabi olanların yoklamaları; 1 Ocak günü başlar ve o yılın 31 Aralık (dâhil) tarihine kadar devam eder.

(2) Yoklama; yükümlülerin kimlik, adres, nitelik, tahsil, özellik, meslek ve sağlık durumlarının tespit edilerek bilgilerin bilgisayar ortamına aktarılması işlemlerini kapsar.

(3) Tabi olduğu yoklama yılı içerisinde yoklamasını yaptırmayanların, müracaatlarında veya yakalandıklarında haklarında, 99 uncu ve 101 inci madde hükümlerine göre yoklama kaçağı olarak işlem yapılır.

(4) Askerlik çağına girmemiş olanlar ile askerlik yükümlülüğünü fiilen silahaltına alınmayı gerektirmeyen askerlik hizmet çeşitlerinden biriyle yerine getirecek veya getirmiş sayılacak olanların yoklamaları yapılmaz. Bunlardan askerlik çağına girmemiş olanların askerlik çağına girmeleri beklenir.

Askerlik yoklaması sağlık muayenesi ve onay işlemleri

MADDE 9 – (1) Yükümlülerin sağlık muayeneleri 31/10/2016 tarihli ve 2016/9431 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla yürürlüğe konulan Türk Silahlı Kuvvetleri, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı Sağlık Yeteneği Yönetmeliğinde belirtilen usul ve esaslara göre yapılır.

(2) Sağlık muayeneleri; öncelikle yükümlünün kayıtlı olduğu aile hekimi, yoksa müracaat ettiği askerlik şubesine en yakın resmî sağlık kuruluşundaki hekim tarafından yapılır.

(3) Muayeneyi yapan hekim, yükümlülerin kimlik belgesi ile yoklamaya esas belgelerdeki fotoğraf ve kimlik bilgilerini kontrol ederek doğruluğunu teyit eder.

(4) Yükümlülerin sağlık muayenelerinden önce sağlık durumları hakkında beyanları alınır. Yükümlü varsa sağlık durumuna ilişkin raporları ile birlikte ilgili hekime müracaat eder. Hekim, yükümlünün beyan ettiği rahatsızlıkları da dikkate alarak fiziki muayeneyi yapar ve sonucunu askerlik yoklaması sağlık muayene belgesinin ilgili bölümlerine yazarak imzalar.

(5) Yoklama ve sevk esnasında yükümlü tarafından beyan edilmeyen ya da fiziki muayene sırasında belirti veya bulgusuna rastlanmayan çeşitli hastalıkların ortaya konması veya taranması için laboratuvar veya görüntüleme tetkiki gibi ileri tetkikler yapılması gerekmez. Yükümlülerin bu şekilde gerçekleştirilen sağlık muayenelerinde askerliğe elverişli bulunmaları, kendilerinin muayene tarihinde tam sağlıklı olduklarını göstermez. Yükümlülerin silahaltına alındıktan sonra saptanan hastalıkları yoklama veya sevk esnasında yapılan muayenenin eksik ya da hatalı yapıldığının veya muvazzaflık hizmeti sırasında ortaya çıktığının karinesini oluşturmaz.

(6) Muayene sonucunda;

a) Sağlamlar ile tespit edilen hastalıkları nedeniyle Türk Silahlı Kuvvetleri, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı Sağlık Yeteneği Yönetmeliğinin EK-C’sinde yer alan Hastalıklar Listesinin (A) diliminden kod verilenler hakkında ‘‘Askerliğe Elverişlidir” kararı verilir.

b) Hakkında karar verilemeyenler ile beyan ettiği hastalığı ya da fiziki muayene bulguları nedeniyle ileri tetkik yapılarak değerlendirilmesi gereken yükümlüler Sağlık Bakanlığınca belirlenen Türk Silahlı Kuvvetleri, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı sağlık kurulu raporu vermeye yetkili en yakın sağlık kuruluşunun ilgili birimine doğrudan sevk edilir.

(7) Yetkili sağlık kuruluşlarına sevk edilenlerin işlemleri en kısa sürede sonuçlandırılır. Bunlar genel randevu sistemine dâhil edilmezler. Yoklama kaçağı ve bakayaların muayeneleri sevk edildikleri yetkili sağlık kuruluşları tarafından aynı gün içerisinde sonuçlandırılır. Sağlık kuruluna çıkarılması gerekenlerin işlemlerinin ilk heyet gününde bitirilmesi esastır.

(8) Yükümlüler hakkında Türk Silahlı Kuvvetleri, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı Sağlık Yeteneği Yönetmeliğinin EK-C’sinde yer alan Hastalıklar Listesinin;

a) (C) diliminden yoklama sırasında ‘‘Ertesi Yıla Bırakma’’, sevk sırasında ‘‘Sevk Geciktirmesi’’,

b) (B) veya (D) dilimlerinden ‘‘Askerliğe Elverişli Değildir’’,

kararlı sağlık raporlarını tanzim etmeye yetkili makam, Sağlık Bakanlığınca belirlenen Türk Silahlı Kuvvetleri, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı sağlık kurulu raporu vermeye yetkili sağlık kuruluşunun sağlık kuruludur.

(9) ‘‘Askerliğe Elverişli Değildir’’ kararlı sağlık kurulu raporları, Bakanlığın onayını müteakip kesinleşir.

Yoklamaların sonucu ve statülerin belirlenmesi

MADDE 10 – (1) Yoklaması yapılanlar; askerliğe elverişli olanlar, geçici rahatsızlığı bulunanlar ve askerliğe elverişli olmayanlar olarak ayrılır.

(2) Askerliğe elverişli olmayanlar silahaltına alınmaz.

(3) Geçici rahatsızlığı bulunanlara, raporlarının bitiminde yapılacak muayeneleri sonucunda verilecek sağlık kararına göre işlem yapılır.

(4) Yoklama sonunda askerliğe elverişli olanlar tahsil seviyelerine göre yedek subay aday adayı, yedek astsubay aday adayı veya er statüsüne ayrılır.

Yurt dışındakilerin askerlik yoklaması sağlık muayenesi ve onay işlemleri

MADDE 11 – (1) Yurt dışındakilerin sağlık muayeneleri Türk Silahlı Kuvvetleri, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı Sağlık Yeteneği Yönetmeliğinde belirtilen esaslara göre yapılır.

(2) Türk Konsolosluklarınca; herhangi bir hastalığı olmayanların sağlık muayeneleri, yükümlünün bulunduğu yabancı ülke sağlık mevzuatına uygun şekilde resmi sağlık kuruluşlarında yaptırılır ve düzenlenecek askerlik yoklaması sağlık muayene belgesi doğrudan yükümlünün nüfusa kayıtlı olduğu askerlik şubesine gönderilir.

(3) Askerlik hizmetini yerine getirmeye engel sağlık sorunu olduğunu beyan edenlerin sağlık muayeneleri, bulundukları yabancı ülke sağlık mevzuatına uygun şekilde resmi sağlık kuruluşlarında yaptırılır, alacakları muayene ve tetkik sonuçları veya sağlık raporları Türkçe tercümeleri ile birlikte Türk Konsolosluklarca Bakanlığa gönderilir. Bu raporlar Türk Silahlı Kuvvetleri, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı Sağlık Yeteneği Yönetmeliği esaslarına göre incelenerek durumuna uygun sağlık kararı ile onaylanır.

(4) Yurt dışında yoklaması yapılanların sağlık durumları hakkında beyanları alınmaz. Ancak bunlardan, yurt içindeki yetkili sağlık kuruluşlarına sevki gerekenlerin sağlık durumları hakkında beyanları alınır.

(5) Askerlik hizmetini yapmakta olanlar ile firar, hava değişimi/izin tecavüzünde veya noksan hizmetli durumunda bulunanların yurt dışında sağlık muayeneleri yapılmaz. Yapılanların bu muayeneleri geçerli kabul edilmez.

(6) Yükümlülerin yurt dışındaki sağlık kuruluşlarınca düzenlenmiş sağlık raporlarına ilişkin itirazları yurt içindeki yetkili sağlık kuruluşlarında sonuçlandırılır.

Engel durumunu bildiren rapor ibraz edenlere yapılacak işlemler

MADDE 12 – (1) Askerlik şubelerince, engel durumunu bildirir geçerli sağlık kurulu raporu olanların bu raporları askerliğe elverişli olup olmadıklarının tespiti için Bakanlığa gönderilir. Bakanlık Askerî Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğünce bu raporlar Türk Silahlı Kuvvetleri, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı Sağlık Yeteneği Yönetmeliğinde belirtilen esaslara göre incelenir. Bu raporlar;

a) Askerliğe elverişlidir,

b) Askerliğe elverişli değildir,

c) Ertesi yıla bırakma,

ç) Sevk geciktirmesi,

d) Rapor tanzim etmeye etkili en yakın sağlık kuruluşunda muayenesi uygundur kararlarından biri ile onaylanarak yükümlünün nüfusa kayıtlı olduğu askerlik şubesine gönderilir.

(2) Askerlik şubelerince, yatalak ve bakıma ihtiyacı olduğu halde engel durumunu bildirir geçerli sağlık raporu bulunmadığı tespit edilenler ilgili sağlık il/ilçe müdürlüklerine yönlendirilerek haklarında sağlık kurulu raporu düzenlenmesi sağlanır. Engel durumunu bildirir sağlık raporu düzenlenmesini istemeyen yükümlülerin işlemleri 9 uncu maddedeki usûle göre yürütülür.

(3) Sağlık Bakanlığınca, her yıl askerlik çağına giren yükümlülerden haklarında engel durumunu bildirir sağlık kurulu raporu bulunanlar ile daha yaşlı doğumlu yükümlülerden o yıl haklarında engel durumunu bildirir sağlık kurulu raporu tanzim edilenlerin raporları elektronik ortamda müteakip yılın 31 Ocak tarihine kadar Bakanlığa bildirilir.

Geçici hastalığı olanların rapor süreleri

MADDE 13 – (1) Geçici hastalıkları olanlar hakkında verilen ‘‘Ertesi Yıla Bırakma’’ ve ‘‘Sevk Geciktirmesi’’ kararlı raporların süreleri ilk rapor tarihinden itibaren aynı tanı ve kararlı hastalıklar bakımından üç yılı geçemez. Üç yılın hesabında ilk rapor tarihi esas alınır.

(2) Farklı tanı ve kararlı geçici hastalıklar bakımından üç yıllık süre yeniden başlar.

(3) Geçici rahatsızlığı nedeniyle haklarında rapor tanzim edilenler, rapor süresi bitmeden yeniden sağlık muayenesine tabi tutulamaz.

Sağlık kararlarına itiraz

MADDE 14 – (1) Kesinleşmiş raporlara tebliğ veya teslim tarihinden itibaren otuz gün içinde itiraz edilebilir. Süresi içinde itiraz edilmesi halinde yeniden muayene işlemi yapılır. Onay makamlarından geçerek kesinleşmeyen raporlara itirazda bulunulamaz.

(2) “Askerliğe Elverişlidir”, “Askerliğe Elverişli Değildir”, “Ertesi Yıla Bırakma”, “Sevk Geciktirmesi” ve “Askere Sevkine Mani Hali Yoktur” kararlı raporlara itirazlar askerlik şubelerine yapılır. Aile hekimi veya tek hekim muayenelerinde itirazlar doğrudan muayeneyi yapan hekime de yapılabilir.

(3) Yoklama, sevk esnasında veya silahaltında iken yapılan muayeneleri neticesinde haklarında aile hekimi veya tek hekim tarafından verilen sağlık raporlarına muayeneyi yapan hekimde itiraz edilmesi halinde; yükümlüler sağlık kurulu raporu aldırılmak üzere Türk Silahlı Kuvvetleri, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı sağlık kurulu raporu vermeye yetkili en yakın sağlık kuruluşuna hekim tarafından doğrudan sevk edilir.

(4) Haklarında verilen sağlık kurulu kararlarına itiraz halinde; yükümlüler, kontrol muayenesi için, itiraz edilen raporu tanzim eden sağlık kuruluşunun bulunduğu yerdeki il sağlık müdürlüğünce belirlenecek, yükümlünün adresine (silahaltında olanlar için birliğine) en yakın başka bir Türk Silahlı Kuvvetleri, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı sağlık kurulu raporu vermeye yetkili sağlık kuruluşuna sağlık kurulu raporu verilmek üzere sevk edilir.

(5) İlk sağlık kurulu raporundaki tanı ve karar ile kontrol muayenesi raporundaki tanı ve karar arasında uyumsuzluk yoksa rapor kesinleşir. Uyumsuzluk halinde yükümlü ilk raporu tanzim eden sağlık kuruluşunun bulunduğu yerdeki il sağlık müdürlüğünce belirlenecek yükümlünün adresine (silahaltında olanlar için birliğine) en yakın başka bir Türk Silahlı Kuvvetleri, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı sağlık kurulu raporu vermeye yetkili sağlık kuruluşuna sağlık kurulu raporu verilmek üzere hakem muayenesi için sevk edilir. Hakem muayenesi sonucundaki rapor kararına göre kesin işlem yapılır. Hakem muayenesi raporuna yapılan itirazlar dikkate alınmaz.

(6) Kontrol ve hakem muayeneleri, ilk raporun verildiği tarihte geçerli olan Türk Silahlı Kuvvetleri, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı Sağlık Yeteneği Yönetmeliği esaslarına göre yapılır.

(7) İtiraz edenlerden; kontrol ve hakem muayenesi işlemlerini kendisine tebliğ edildiği tarihten itibaren bir yıllık süre içinde tamamlatmayanlar hakkında ilk rapor kararlarına göre işlem yapılır.

Şikâyet ve ihbar edilen raporlar ile idarece yeniden muayenesine lüzum görülenler

MADDE 15 – (1) Muayeneleri sonucunda tanzim edilen askerlik yükümlülüğü ile ilgili kesinleşen sağlık raporları hakkında şikâyet veya ihbarda bulunulması halinde, bu yükümlülerin sağlık durumları yurt içinde Sağlık Bakanlığı, yurt dışında Dışişleri Bakanlığı tarafından araştırılır.

(2) Yurt içinde tanzim edilen sağlık raporları hakkında şikâyet veya ihbar Bakanlığa yapılmış ise incelenip değerlendirilmesi amacıyla raporu tanzim eden sağlık kuruluşunun bulunduğu yerdeki il sağlık müdürlüğüne gönderilir. Yapılan inceleme ve araştırma sonucu raporun gerçeği yansıtmadığına kanaat getirilmesi durumunda, yükümlünün kontrol muayenesine tabi tutulmak üzere sevk edileceği yetkili sağlık kuruluşu yükümlünün nüfusa kayıtlı olduğu askerlik şubesine bildirilir.

(3) Yurt dışında tanzim edilen sağlık raporları hakkında şikâyet veya ihbar Bakanlığa yapılmış ise incelenip değerlendirilmesi amacıyla ilgili dış temsilciliğe gönderilir.

(4) Dış temsilcilik tarafından yapılan araştırma ve inceleme sonucu raporun gerçeği yansıtmadığına kanaat getirilenler, yükümlünün nüfusa kayıtlı olduğu askerlik şubesine bildirilir. Askerlik şubesince kontrol muayenesine tabi tutulmak üzere yükümlünün sevk edileceği yetkili sağlık kuruluşunun bildirilmesi yükümlünün nüfusa kayıtlı olduğu il sağlık müdürlüğünden istenir. İl sağlık müdürlüğü yükümlünün sevk edileceği yetkili sağlık kuruluşunu askerlik şubesine bildirir.

(5) Haklarında şikâyet ve ihbarda bulunulanlardan, yapılan inceleme sonucunda verilen rapor sonrası sağlık durumlarının kendiliğinden veya tıbbi müdahale ile düzeldiği anlaşılanlar kontrol muayenesine tabi tutulmaz.

(6) Askerlik çağı dışına çıkan yükümlüler hakkında yapılan şikâyet ve ihbarlara işlem yapılmaz. Ancak bu durumdaki yükümlüler hakkında ciddi bilgi veya belge var ise ikinci, üçüncü ve dördüncü fıkra hükümleri uygulanır.

(7) İdarece yeniden muayenesine lüzum görülenler, sağlık kurulu raporu vermeye yetkili sağlık kuruluşuna askerlik şubesince (silahaltında olanlar için birlik komutanlığınca) kontrol muayenesi için sevk edilir.

(8) Bu madde kapsamında kontrol ve hakem muayenesine tabi tutulan yükümlüler hakkında 14 üncü maddenin dördüncü, beşinci ve altıncı fıkra hükümleri uygulanır.

(9) Askerlik şubesi başkanlıklarınca şikâyet, ihbar veya idarece yeniden muayenesine lüzum görülenlerden kontrol ve hakem muayenesi işlemlerini kendisine tebliğ edildiği tarihten itibaren bir yıllık süre içinde tamamlatmayanlar hakkında yetkili Cumhuriyet başsavcılığına suç duyurusunda bulunulur. Bunlar hakkında şikâyet, ihbar veya idarece yeniden muayeneye lüzum görülen rapor kararından önceki mevcut statülerine göre işlem yapılır.

(10) Askerlik şubesi başkanlıklarınca şikâyet, ihbar veya idarece yeniden muayeneye lüzum görülen ilk rapor ile hakem muayenesi raporundaki tanı ve karar uyumlu değilse yükümlü hakkında yetkili Cumhuriyet başsavcılığına suç duyurusunda bulunulur ve ilk raporu tanzim eden sağlık kuruluşunun bulunduğu yerdeki il sağlık müdürlüğüne yapılan işlem sonucu bildirilerek varsa idari veya adli tedbirin alınması istenir.

(11) Haklarında şikâyet ve ihbar yapılanlar ile idarece yeniden muayenesine lüzum görülenlerden işlemleri sonuçlandırılanlar için yeni delil içermeyen aynı konudaki şikâyet ve ihbarlar dikkate alınmaz.

(12) Şikâyet ve ihbarlar hakkındaki işlemler şikâyet ve ihbarcının kimliğini açığa çıkarmayacak şekilde gizlilik içinde yürütülür.

(13) Adli makamlar hariç, şikâyet ve ihbarı yapanın kimliğine ilişkin taleplere olumsuz cevap verilir.

Yükümlülerin sorumlulukları

MADDE 16 – (1) Yoklamaya tabi yükümlüler, Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası bulunan kimliği ile öğrenim durumlarını, varsa meslek ve niteliklerini gösterir belgeler ile birlikte yurt içinde askerlik şubelerinde, yurt dışında elçilik veya Türk Konsolosluklarında bizzat hazır bulunmaya veya e-Devlet üzerinden bu işlemleri tamamlamaya mecburdur.

(2) Yoklamaya tabi yükümlülerden yoklamada bulunamayacak derecede hastalığı bulunanlar ile tutuklu veya hükümlü olanlar, usulüne uygun rapor göndermeye ve hükümlülük veya tutukluluklarını bildirmeye mecburdur.

(3) Yoklama ve sevke tabi yükümlüler, kendilerine yöneltilen askerlik işlemleriyle ilgili soruları doğru ve eksiksiz cevaplandırmak zorundadır.

(4) Sevke tabi tutulan yükümlüler bizzat askerlik şubesinden veya e-Devlet üzerinden sevk belgelerini almaya ve kendilerine tebliğ edilen tarihte birliklerine katılmaya mecburdur.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Yedek Subay ve Yedek Astsubay

Yedek subay seçim esasları

MADDE 17 – (1) Dört yıl veya daha fazla süreli yükseköğretim kurumlarından mezun olanlar ile yetkili makamlarca dengi olduğu kabul edilen yurt dışı öğretim kurumu mezunu olanlar yedek subay aday adayı statüsüne hak kazanırlar.

(2) Yedek subay aday adayı statüsünde bulunan yükümlüler arasından Türk Silahlı Kuvvetlerinin ihtiyaç sayısı kadarı yedek subay adayı statüsüne ayrılır. Türk Silahlı Kuvvetlerinin ihtiyaç duyduğu yedek subay sayısından fazla olan yükümlülerden; istekli olanlardan ihtiyaç sayısı kadarı askerlik hizmetini yedek astsubay, diğerleri erbaş ve er olarak yerine getirir.

(3) Yükümlülerin yedek subay adayı statüsüne ayrılmasında öncelik Türk Silahlı Kuvvetlerinin ihtiyacı olmak üzere yükümlülerin istekleri de dikkate alınır.

(4) Yedek subay adayları, Bakanlıkça belirlenen celp ve sevk dönemlerinde yetiştirilmek üzere sınıf okulu veya eğitim merkezlerine sevk edilir. Yedek subay yetiştirme süresi Bakanlıkça belirlenir. Buna ait teklifler Bakan onayı alınmak üzere Personel Genel Müdürlüğüne bildirilir. Yedek subay eğitim programları ilgili kuvvet komutanlıkları, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığınca belirlenir. Yedek subay eğitimi sonunda başarılı olanlar yedek subay statüsüne ayrılır.

Yedek astsubay seçim esasları

MADDE 18 – (1) İki veya daha fazla süreli yükseköğretim kurumlarından mezun olanlar ile yetkili makamlarca dengi olduğu kabul edilen yurt dışı öğrenim kurumu mezunu olanlar ve yedek subay aday adayı statüsünde olup yedek subay adayı statüsüne ayrılmayanlardan yedek astsubay olmaya istekli olanlar yedek astsubay aday adayı statüsüne hak kazanır.

(2) Yükümlülerin yedek astsubay adayı statüsüne ayrılmasında öncelik Türk Silahlı Kuvvetlerinin ihtiyacı olmak üzere yükümlülerin istekleri de dikkate alınır. İhtiyaç fazlası yükümlüler askerlik hizmetini erbaş ve er olarak yerine getirir.

(3) Yedek astsubay adayları, Bakanlıkça belirlenen celp ve sevk dönemlerinde yetiştirilmek üzere sınıf okulu veya eğitim merkezlerine sevk edilir. Yedek astsubay yetiştirme süresi Bakanlıkça belirlenir. Buna ait teklifler Bakan onayı alınmak üzere Personel Genel Müdürlüğüne bildirilir. Yedek astsubay eğitim programları ilgili kuvvet komutanlıkları, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığınca belirlenir. Yedek astsubay eğitimi sonunda başarılı olanlar yedek astsubay statüsüne ayrılır.

Yedek subay ve yedek astsubay olmaya engel haller

MADDE 19 – (1) Yedek subay veya yedek astsubay, yedek subay adayı veya yedek astsubay adayı ya da yedek subay aday adayı veya yedek astsubay aday adayı iken Kanunun 33 üncü maddesinde belirtilen engel hali olduğu anlaşılanların askerlik hizmeti er statüsünde tamamlatılır.

(2) Yedek subay veya yedek astsubay olmaya engel hali olduğu silahaltına alınmadan önce anlaşılanların statü değişikliği Askeralma Genel Müdürlüğünce, silahaltına alındıktan sonra anlaşılanların statü değişikliği ise ilgili kuvvet komutanlıkları, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığınca yapılır.

(3) Yedek subay veya yedek astsubaylar ile bunların adaylarının kalan askerlik hizmetleri, ilgili kuvvet komutanlıkları, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığınca belirlenen birliklerde tamamlatılır.

(4) Yedek subay adayı veya yedek astsubay adayı ve yedek subay veya yedek astsubay olarak silahaltında iken statüsü değiştirilenlerin silahaltında geçirmiş oldukları süreler tabi olacakları erbaş ve er askerlik hizmet süresinden sayılır.

(5) Bu madde kapsamındakilerin askerlik hizmet süresi erbaş ve erlerin hizmet süresi kadardır.

(6) Bu maddede belirtilmeyen diğer hususlar kuvvet komutanlıkları, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığınca ilgili mevzuatlarında düzenlenir.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Sınıflandırma, Celp ve Sevk İşlemleri

İhtiyacın tespiti ve tahsisi

MADDE 20 – (1) Genelkurmay Başkanlığınca, her yıl bir sonraki yılın Türk Silahlı Kuvvetlerinin ihtiyacı olan yedek subay, yedek astsubay, erbaş ve er sayısı; sınıf, meslek, branş ve ihtisaslarını belirtmek suretiyle celp ve sevk takvimi ile tahsis oranları 30 Kasım tarihine kadar Bakanlığa bildirilir. Her sınıflandırma döneminden önce yedek subay ve yedek astsubay ihtiyacı yeniden bildirilebilir.

Terör örgütleri ile Devletin millî güvenliğine karşı faaliyette bulunanların silahaltına alınmaları

MADDE 21 – (1) Terör örgütlerine veya Millî Güvenlik Kurulunca Devletin millî güvenliğine karşı faaliyette bulunduğuna karar verilen yapı, oluşum veya gruplara üyeliği, mensubiyeti veya iltisakı yahut bunlarla irtibatı olan ve askerliğe elverişli oldukları anlaşılan yükümlülerden, yoklama kaçağı ve bakayalar dâhil Kanunda yazılı geçerli mazereti olmayanlar, Bakanlıkça belirlenecek celp ve sevk esaslarına göre silahaltına alınırlar.

Arşiv araştırmalarının yapılması

MADDE 22 – (1) Silahaltına alınacak yükümlülerin arşiv araştırmaları; 26/10/1994 tarihli ve 4045 sayılı Güvenlik Soruşturması, Bazı Nedenlerle Görevlerine Son Verilen Kamu Personeli ile Kamu Görevine Alınmayanların Haklarının Geri Verilmesine ve 1402 Numaralı Sıkıyönetim Kanununda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun ile 14/2/2000 tarihli ve 2000/284 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Yönetmeliği kapsamında Bakanlıkça yaptırılır.

(2) Yedek subay aday adayı ve yedek astsubay aday adayları hakkında;

a) Sınıflandırma işleminden önce; arşiv araştırması Milli İstihbarat Teşkilatı Başkanlığı ve Emniyet Genel Müdürlüğünden, adli sicil kayıtları Adalet Bakanlığı Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğünden, bilgi kayıtları ise İçişleri Bakanlığı Kaçakçılık İstihbarat Harekât ve Bilgi Toplama Dairesi Başkanlığından istenir.

b) Sınıflandırma işleminden sonra; arşiv araştırması Emniyet Genel Müdürlüğünden istenir.

c) Bakayalar ve daha önce sınıflandırıldığı halde silahaltına alınamayanlardan, en son yapılan arşiv araştırması tarihi üzerinden altı ay geçenler için adli sicil kayıtları Adalet Bakanlığı Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğünden yeniden istenir.

(3) Erbaş ve erler hakkında; her sınıflandırma döneminde celp ve sevk planlamasına alınanlar ve bakayalar için Emniyet Genel Müdürlüğünden arşiv araştırması; İçişleri Bakanlığı Kaçakçılık İstihbarat Harekât ve Bilgi Toplama Dairesi Başkanlığındaki bilgi kayıtları istenir.

(4) Yükümlülerin arşiv araştırmasına esas kimlik bilgileri hazırlanarak arşiv araştırması yapmaya yetkili makamlara otuz işgünü araştırma süresi bırakacak şekilde gönderilir.

(5) Arşiv araştırması sonucu Devletin güvenlik kurumlarınca haklarında bilgi bulunduğu bildirilenler Askeralma Genel Müdürlüğünce oluşturulacak komisyon tarafından ilgili mevzuat kapsamında değerlendirilerek sınıflandırmada dikkate alınmak üzere askeralma kayıtlarına işlenir.

(6) Arşiv araştırmaları sonucunu değerlendirecek komisyon, Askeralma Genel Müdürünün başkanlığında; Askeralma İşlemleri Dairesi Başkanlığından sorumlu Genel Müdür Yardımcısı, Askeralma İşlemleri Dairesi Başkanı, Veri ve Proje Yönetimi Dairesi Başkanı, Sevk İşlemleri Şubesi Müdürü ve istihbarat subay veya astsubayından oluşur.

(7) Askeralma Genel Müdürlüğü, arşiv araştırması sonuçlarını ilgili kuvvet komutanlıklarına gönderir.

Sınıflandırma genel esasları

MADDE 23 – (1) Sevke tabi yükümlüler Bakanlıkça belirlenecek sınıflandırma dönemlerinde sınıflandırma kurulunca sınıflandırmaya tabi tutulur.

(2) Sınıflandırma işlemleri, günün gelişen şartları ve Türk Silahlı Kuvvetlerinin ihtiyaçları dikkate alınarak yükümlülerin bilgileri ve Askeralma Genel Müdürlüğünce belirlenen seçim kriterleri esas alınarak bilgisayar üzerinden icra edilir.

(3) Sınıflandırma işlemlerinin her aşamasında gizlilik prensibine riayet edilir. Kaynağın şifrelenmesini müteakip sınıflandırılacak kaynağın şifreleri hakkında hiçbir makam veya personele bilgi verilmez.

(4) Kuvvetlere tahsis, seçim ve sınıflandırma işlemleri, Askeralma Genel Müdürünün başkanlığında; Genelkurmay Başkanlığından, Hukuk Hizmetleri Genel Müdürlüğünden, Muhabere ve Bilgi Sistemleri Daire Başkanlığından birer temsilci ile Askeralma Genel Müdürlüğünden; Askeralma İşlemleri Dairesi Başkanlığından sorumlu Genel Müdür Yardımcısı, Askeralma İşlemleri Dairesi Başkanı, Veri ve Proje Yönetimi Dairesi Başkanı, Sevk İşlemleri Şubesi Müdürü ve askeralma plan subayından oluşan kurul huzurunda, dışarıdan müdahaleye kapalı bilgisayar yazılımı vasıtasıyla yapılır ve tutanak altına alınır. Sınıflandırma işlemleri, katılmayanların yokluğunda sonuçlandırılır.

(5) Sınıflandırma kurulunun temel görevi yükümlülerin hak, adalet ve eşitlik prensiplerine göre kuvvetlere ayrılmasını sağlamaktır. Bu nedenle sınıflandırma kurulu üyelerine, görevlerine ilişkin hiç kimse tarafından emir verilemez, telkin veya tavsiyelerde bulunulamaz.

(6) Sınıflandırmada öncelik sırası aşağıda belirtildiği şekildedir:

a) Bedelli askerlik hizmetinden faydalanmak isteyenler.

b) Yedek subay aday adayları.

c) Yedek astsubay aday adayları.

ç) Erbaş ve erler.

(7) Sınıflandırma sonuçları, sınıflandırma kurulu başkanının bir üst makamı tarafından onayını müteakip kesinleşir.

Yedek subay adayı seçim ve sınıflandırma esasları

MADDE 24 – (1) Türk Silahlı Kuvvetlerinin ihtiyacı olan sınıf ve branşlar için yedek subay adayı yükümlüler, o sınıflandırma döneminde sevke tabi yedek subay aday adayları arasından seçilir.

(2) Seçim ve sınıflandırmada öncelik, Türk Silahlı Kuvvetlerinin ihtiyaçlarına uygun nitelikte personelin seçilmesidir. Yedek subay adayları belirlenirken; yükümlülerin istekleri de dikkate alınarak meslek bilgisi, tahsil, akademisyenlik ve sağlık durumları ile yaş, yabancı dil notu, lisans bitirme notu, fiziksel özellik, günün gelişen şartları ve Türk Silahlı Kuvvetlerinin ihtiyaçları dikkate alınarak Bakanlıkça belirlenecek diğer kriterler nota tahvil edilir. Seçim, bu not üzerinden yapılır.

(3) Seçim sonucunda, yedek subay adayı olarak ayrılanların kuvvet, sınıf, branş ve sınıf okulu veya eğitim merkezleri de belirlenir.

(4) Arşiv araştırması sonucunda hakkında bilgi bulunanlardan komisyonca durumu olumsuz değerlendirilenler yedek subay adayı seçilmez.

(5) Askeralma Genel Müdürlüğünce;

a) O yıl silahaltına alınacak yükümlülerin sınıflandırma dönemleri, G