Birden Fazla Emekli Aylığını Kimler Alabilir?

Birden Fazla Emekli Aylığını Kimler Alabilir?

Kamuajans.com – Sosyal güvenlik sisteminde bazı durumlarda birden fazla aylık almak mümkündür. Anne babadan bağlanacak yetim aylığı, ölen kişinin çalıştığı statüye, aylık bağlanacak kişinin çalışma durumuna göre veya medeni durumuna göre değişir. Dul aylığı ise yeniden evlenilmediği sürece kesilmez. Ahmet Kıvanç, okurlarının sorularını yanıtladı.

KİMLER BİRDEN FAZLA EMEKLİ AYLIĞI ALABİLİR?

Annem BAĞ-KUR, babam da Emekli Sandığı’ndan emekli. 2018’de vefat eden babamdan yetim maaşı alıyordum. Annem de yeni vefat etti. Her ikisinden de aylık alabilir miyim? Alabilirsem hangi oranda bağlanır? (İsmi saklı)

Emekli Sandığı mensuplarının bekar kız çocukları, memuriyet dışında bir işte çalışıyor olsalar da babalarından yetim aylığı alabilirler. Sigortalı bir işte çalışıyorsanız veya kendi çalışmanızdan dolayı emekli aylığı alıyorsanız BAĞ-KUR’lu annenizden dolayı yetim aylığı alamazsınız. Sigortalı olarak çalışmayıp, kendi çalışmanızdan dolayı emekli aylığı almıyorsanız hem Emekli Sandığı emeklisi babanızdan, hem de BAĞ-KUR’lu annenizden dolayı yetim aylığı alabilirsiniz. Kendi payınıza düşen her iki aylığı da tam olarak alırsınız.


Kız çocukları evlendiklerinde yetim aylığı kesilir. Boşandıklarında veya eşleri hayatını kaybettiğinde yeniden yetim aylığı bağlanır.

Eşini kaybeden erkek veya kadınlar, hem eşinden dul aylığı, hem de kendi çalışmasından dolayı emekli aylığı alabilirler. Eşlere bağlanan aylık ancak evlendiklerinde kesilir.

Kendi çalışmasından veya eşinden dolayı aylık alanlar oğlu veya kızı üzerinden ölüm aylığı alamazlar. Kendi çalışmasından veya eşinden dolayı aylık almayanlar ise birden fazla çocuğu üzerinden gelir veya aylık alabilirler.

Her ikisi de 4/a veya 4/b’li olan anne babadan ölüm aylığı almaya hak kazananlar, yüksek aylığı tamdan, düşük aylığı yarım olarak alırlar. Ancak, anne babanın statüleri farklı ise örneğin anne 4/b’li, baba 4/a’lı ise çocuğu her iki yetim aylığını da tam alır.

ASKERLİK BORÇLANMASI HANGİ TUTARDAN YAPILMALI?

Sigorta başlangıcım 3 Ekim 1994 olup, 9300 ödenmiş prim günüm mevcut. Askerliğimi işe girmeden önce yaptım. Beş ay askerlik borçlanması yapınca emeklilik yaşım 54 oluyor. Askerlik borçlanmasını 5 ay olarak mı, 19 ay olarak mı yapmalıyım? Prim ödemesini tavandan mı ödemeliyim? İkisi arasında emekli aylığım çok fark eder mi? (Hakan G.)

130 gün askerlik borçlanması yaparsanız emeklilik yaşınız 54’e düşer. Askerlik sürenizin tamamını borçlanmanıza gerek yok. 2000 öncesi kazanç ortalamanız iyi görünüyor. Askerlik sürenizin tamamının borçlanmasını en düşük tutardan yapmanız emekli aylığınızı aşağı çekebilirdi, fakat siz sadece 130 gün borçlanma yapacağınız için daha yüksek tutar üzerinden prim ödemenize gerek yok.

KISA ÇALIŞMADA GÖSTERİLİRKEN ÇALIŞTIRILAN İŞÇİNİN HAKLARI NELERDİR?

13 yıldır aynı işyerinde çalışıyorum. 16 Mart’tan beri kısa çalışma ödeneği alıyor, ayrıca evden çalıştırılıyordum. Ayda tam süreyle kısa çalışmada gösterildim. Muhasebe müdürü şahsi hesabından geri kalan maaşımı tamamladı. Benimle birlikte 4-5 kişi bu şekilde çalışıyor. Muhasebe müdürünün hesabı kontrol edilince ortaya çıkacaktır. Bu ay normale döndürdüler. İş akdimi haklı fesih yapabilir miyim? Fesih hakkım daha sonra geçerliliğini yitirir mi? (İsmi saklı)


Kısa çalışmada gösterilen işçinin çalıştırılmasının iki yönü bulunuyor. Öncelikle İşsizlik Sigortası Fonu’ndan haksız yere alınan ödenekler işverenden faiziyle geri istenir. İşveren bu dönemde sigortasız işçi çalıştırdığı için idari para cezasıyla karşı karşıya kalır. Sizin açınızdan ise her ne kadar ücretiniz tamamlanmışsa da çalıştığınız sürenin ücreti tam olarak ödenmiş sayılmaz, sigorta primleriniz yatırılmamış bulunuyor. İşverene noterden ihtarname çekerek sigorta primlerinizin yatırılmasını talep edebilirsiniz. Talebiniz yerine getirilmezse kıdem tazminatı ve diğer alacaklarınızı talep ederek haklı fesih yapabilirsiniz. İşveren tazminatınızı ödemezse önce arabulucuya, daha sonra da mahkemeye başvurabilirsiniz.

Muhasebecinin şahsi hesabından yapılan ödeme dışında evden çalıştığınıza ve bunun karşılığı ücreti tam alamadığınıza dair delilleri ortaya koyabilirseniz mahkemede daha kolay sonuç alabilirsiniz.

BAĞ-KUR’DAN MI, SSK’DAN MI EMEKLİ OLMAK GEREKİR?

Bir yakınım BAĞ-KUR’da tarım sigortalısı olup, kadın olduğu için 60 yaş ve 5400 prim günüyle emekli olabiliyor. 5400 prim günü yakında dolacak. Kendisi kadın ve 43 yaşındadır. Prim günü dolduğunda artık prim ödemeye ara verip, 17 yıl bekleyip 60 yaşında BAĞ-KUR’dan emekli olması mı, yoksa SSK'lı olarak bir işe girip gün sayısını 7000 güne tamamlayıp SSK'dan emekli olması mı avantajlıdır? En avantajlı emeklilik için sizin başka bir öneriniz var mıdır? (Mustafa E.)

Verdiğiniz bilgilerden, yakınınızın sigorta başlangıcının 8 Eylül 1999 tarihi ile 30 Nisan 2008 tarihleri arasında olduğu anlaşılıyor. BAĞ-KUR’dan emeklilikte 5400’ü doldurduğunda 60 yaşına kadar bekleyerek emekli aylığı bağlatabilir.

SSK’dan ise ister 7000 günü tamamlayarak, isterse şu anki BAĞ-KUR günlerinin üzerine 1261 gün SSK’lı çalışarak 58 yaşında emekli olabilir. İmkanı varsa SSK’dan emekliliğe odaklanması, iki yıl daha erken emekli olmasını sağlar. İki yıl önce emekli olabilmek önemli bir avantajdır.


Kaynak : Habertürk

HABERE YORUM KAT
UYARI:

Yorum yazarak topluluk şartlarımızı kabul etmiş bulunuyor ve tüm sorumluluğu üstleniyorsunuz. Yazılan yorumlardan kamuajans.com İnternet Sitesi hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.