Yücel ÖNDER

Yücel ÖNDER

Devlet Memuruna Bir Alt Ceza Uygulanmalı Mıdır?

Devlet Memuruna Bir Alt Ceza Uygulanmalı Mıdır?

 Bu haber dosyasını hazırlamaktaki amacım, muhakkik veya müfettişleri zan altında bırakmak  değil aksine muallakta olan ve keyfî şekilde uygulanan bir durumu aydınlatmaktır.  Soruşturma geçiren veya yönetmeliklerle haşır neşir olmayı seven arkadaşlarımız bilirler. 657  sayılı DMK’ nın 125. maddesinin sonunda disiplin cezalarının uygulanma yöntemleri içinde şu hükme yer verilmiştir:  ‘‘Geçmiş hizmetleri sırasındaki çalışmaları olumlu olan ve ödül veya başarı belgesi alan memurlar için verilecek cezalarda bir derece hafif olanı uygulanabilir.’’ ‘‘uygulanır’’ deseydi sorun yoktu, herkes uygulamak zorunda kalacaktı ancak cümle, ‘‘uygulanabilir’’ şeklinde bittiği için net değil! Bazı soruşturmalarda alt ceza kuralı uygulanırken belki de hak eden bir devlet memuruna alt ceza uygulanmamaktadır.  Yöntem şu: Soruşturma dosyasını kapatırken 125. maddeyi ‘‘Daha önceki çalışmalarız göz önünde bulundurularak size bir alt ceza uygun görülmüştür.’’ deyip devlet memuruna daha önceki çalışmaları baz alınarak alt ceza uygulanıyor ya da bu hüküm göz ardı edilerek uygulanmıyor. (Daha önce üstün başarı belgesi almış, yüksek lisans/doktora yapmış, çeşitli yarışmalarda derece elde etmiş veya öğrencilerinin önemli kısmı iyi lise/üniversitelere yerleşmiş bir öğretmene alt ceza verilmezken bu özelliklere sahip olmayan herhangi bir öğretmene alt ceza kuralı uygulanabilmektedir.) a-) Burada bahsi geçen olumlu çalışma ölçütleri nelerdir?  b-) Çok çalışan bir devlet memuru, az çalışan bir devlet memurundan nasıl ayrılıyor? c-) Çalışma, derken kastedilen daha önce disiplin cezası almamış olmak mıdır?Şimdi kanunlar ne diyor, göz atalım:  1-) Türk Ceza Kanunu’ nun ‘‘Adalet ve kanun önünde eşitlik ilkesi’’ başlığını taşıyan 3. maddesine göre ‘‘Ceza kanununun uygulamasında kişiler arasında ırk, dil, din, mezhep, milliyet, renk, cinsiyet, siyasal veya diğer fikir yahut düşünceleri, felsefî inanç, millî veya sosyal köken, doğum, ekonomik ve diğer toplumsal konumları yönünden ayrım yapılamaz ve hiçbir kimseye ayrıcalık tanınamaz.’’ denilmektedir.  2-) 1982 Anayasası’ nın ‘‘Kanun önünde eşitlik’’ başlıklı 10. maddesinde ‘‘Herkes, dil, ırk, renk, cinsiyet, siyasî düşünce, felsefî inanç, din, mezhep ve benzerî sebeplerle ayrım gözetilmeksizin kanun önünde eşittir.’’ hükmü bulunmaktadır. Maddenin devamında ‘‘Devlet organları ve idare makamları bütün işlemlerinde kanun önünde eşitlik ilkesine uygun olarak hareket etmek zorundadırlar.’’ deniliyor.  3-) 657 sayılı DMK’ nın ‘‘Amir durumda olan devlet memurlarının görev ve sorumlulukları’’ başlıklı 10. maddesinde ‘‘Amir, maiyetindeki memurlara hakkaniyet ve eşitlik içinde davranır. Amirlik yetkisini kanun, tüzük ve yönetmeliklerde belirtilen esaslar içinde kullanır.’’ denilmektedir. 4-) Ayrıca devlet, kendi memuruna neden bir alt cezayı çok görmektedir? Türk Ceza Kanunu’ nda 65. maddede ‘‘Af’’ , 66. maddede ise en ağır suçların bile dava zamanaşımına uğrayabileceği hükmü bulunuyor. ‘‘Ceza zamanaşımı ise ’’ 67. maddede açıklanmıştır.‘‘Kısa süreli hapis cezasına seçenek yaptırımlar’’ başlıklı 50. maddede ise 1 yıldan daha az hapis cezası alan suçlular için ‘‘para cezası, meslek edinmek amacıyla bir eğitim kurumuna devam etmek, sosyal hayatı kısıtlama, kamu yararına çalıştırma’’ gibi seçenekler getirilmiştir. ‘‘Hapis cezasının ertelenmesi’’ 51. maddede, suçlular lehine düzenlenmiş ‘‘Adlî para cezası’’ ise 52. maddede tanımlanmıştır. Türk Ceza Kanunu’ nun ‘‘Ceza sorumluluğunu kaldıran veya azaltan nedenler’’ başlıklı 2. bölümünde suçlular lehine bu yönde on bir düzenleme bulunuyor. ‘‘Etkin pişmanlık’’ başlığı TCK’ da on bir farklı yerde geçiyor. Dahası kanunda ‘‘Daha az cezayı gerektiren haller’’ , ‘‘İyi niyet’’ ve ‘‘Cezanın azaltılması gerektiren sebepler’’ de suçlulara bir imkân olarak sunulmuştur.  5-) Sadece iç hukukumuzda değil imza attığımız kişi hak ve özgürlükleri içerikli uluslararası metinlerde de hem cezalandırmada hem de davranışta eşitlik ilkesini kabul etmiş bulunmaktayız. (Kanunlarımızla benzer hükümler içerdiği için hepsini teker teker alıntılamıyorum.) Sonuç ve Değerlendirme Cezada ve davranışta eşitliği emreden yukarıda alıntıladığım kanunlara bakarak şöyle bir genel sonuca gidebiliriz: -Kars’ taki devlet memuru daha önce hiç disiplin cezası almadığı için bir alt cezaya layık görülüyorsa İzmir’ dekine de bir alt ceza verilmelidir.  -Aynı şekilde Kars’ taki devlet memuruna daha önceki çalışmaları göz önünde bulundurularak için bir alt ceza veriliyorsa İzmir’ dekine de bir alt ceza verilmelidir. -Yine aynı şekilde Kars’ taki bir devlet memuruna evvelden disiplin cezası aldığı halde daha önceki çalışmaları göz önünde bulundurularak için bir alt ceza veriliyorsa İzmir’ dekine de bir alt ceza verilmelidir. Yücel ÖNDER Türk Eğitim-Sen Esenler İlçe Başkanı

Önceki ve Sonraki Yazılar
YAZIYA YORUM KAT
UYARI:

Yorum yazarak topluluk şartlarımızı kabul etmiş bulunuyor ve tüm sorumluluğu üstleniyorsunuz. Yazılan yorumlardan kamuajans.com İnternet Sitesi hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.

Yücel ÖNDER Arşivi
SON YAZILAR