Stresle ilgili yazımızın 3. bölümünde birazda üstün kabiliyette olan insanlardan bahsedelim ve sorunlara çözüm bulmaya çalışalım demiştik. Bunu kısmen yaparken birde ergenlerimiz ve günümüzün en önemli problemlerinden birisi olan internet, bilgisayar oyunu, cep telefonu sosyal ağlar bağımlılığından bahsedelim. Bunları aklımdan geçirince olan olayları bildiğimden afakanlar geliyor demeyeyim ama çok üzülüyorum. Bu üzüntü çaresizlik yüzünden değil çareleri uygulayamadığımız için oluyor. Bu konu çok ciddi problemler yumağı ihtiva ediyor.
Şimdi size bir olay ve bir hekim arkadaşın bir izahını ileteceğim. Bir yakınım anlatıyor; ' Bir konfeksiyoncuda birşeyler bakıyordum bir ergen çocuk geldi ve kendine giyecek bir kazak seçti sonra kasaya yöneldi ve satıcıya 'abi ben bunu beğendim ve alacağım ama eve götüreceğim anne babam beğenirse geri getireceğim kabul eder misin ?'. Olay şöyle delikanlı, ailesinin onun için aldıklarını beğenmiyor buraya kadar çok doğal. Bunun üzerine onlar da diyorlar ki, oğlum git ne istersen al, ama sonuç bu , gülmeden edemiyorum. Bir Psikyatrist arkadaştan bahsetmiştim benden patent isteyen işte o arkadaşla bu ergenlerimiz meselesini konuşuyoruz, çok ilginç bir tespit yaptı. Bu ergenlik fizyolojik bir olay eğer olmasa idi çocuklar ana baba ne ise öyle olurlardı değişemezlerdi sınav sırrı kısmen biterdi ve sorumlulukları da kısmen olmazdı. Yani ergen arkadaşlarla çaresiz problem yaşayacağız yapmamız gerekenleri ve çarelerini de konuşacağız ama birde bağımlılıklar var. En önemlisi de bence internet, sosyal ağ bilgisayar oyunları. Şimdi bu konuya da girerken tevafuk Alev Alatlı'nın bir anlatımını paylaşmak istiyorum araştırdım doğru çıktı.
ABD'de genelkurmay v.b kuruluşlara strateji üreten kuruluşlar var. Bunlar bilimsel düzeyde çalışmalar yapıyor ve ciddi meblağlara bunu satıyorlar. Birisi de John Arquilla. Bu çalışmacı Saddam savaşında haber savaşları projesini oluşturmuş. Olayın uygulamada özeti şu, ilgili ülkede haber üreten kurum kişileri oluşturmak ve yanıltmak. CİA'den maaş alan habercileri duymuşsunuzdur. Ben bunu başka meslekler içinde biliyorum. Mesela pkk kaçarken cami kundaklıyor haberlerde bir kısım kanallar 'pkk cami yaktı' diye geçerken ilgili kanallar 'çatışmada cami yandı' diye haber yapıyor. Tabii bunun ötesinde yanıltıcı kışkırtıcı haberler yapılabiliyor. Tabii lüzuma göre. Bu savaşın içine internet savaşları da giriyor. Bu boyutta haber savaşları yapılırken, çocuklarımıza yönelik olanda tabii ki var. Bunu uzatmayıp kapatmadan önce sadece şunu söyleyeyim bir ülkenin zayıflaması için bireylerinin verimini düşürmek gerekli. İşte bu da ücretsiz oyunların, programların, sosyal ağlarında bir nedeni. Bu arada paranoid değilim, daha bildiğim birçok şeyi de yazıyı uzatamayacağım için paylaşamayacağım.
Çocuklarımıza gelince yapılan bilimsel çalışmalar da bunu ispat ediyor. Uzun izah ve ispatları olan bu konuda basitçe birkaç sey; Şimdi bağımlı bir arkadaşla görüşüyoruz, ona hiç içinden ders çalışmak geçiyor mu diyorum, nadiren diyor, tamam o zaman sakın çalışma 5 dakika internete gir diyorum ondan sonra çık yine çalışmak geçer mi diye soruyorum. Geçmez hocam diyor.
Çoğunlukla veliler çocuklarının başarısını artırmak için çalışırken bu çocuklarda yanlış bir uygulama sınavda kaç aldın sorusundan sonra diğer arkadaşları kaç aldı oluyor. Ardından niye o kadar alamadın, yeterince çalışmıyorsun.... Şimdi genç arkadaşımız açısından bakalım. Öğrenmek ciddi performans vermekle olur. Bilgisayar oynamaksa adeta hiç zihinsel yorgunluk vermez ayrıca limbik sistemde bulunan 3 f sisteminin fighting(mücadele) bölümünü özellikle çalıştırır mutlu, tatmin eder. İnsanın fıtratında rahat etmek vardır. Kimse stres istemez, şimdi bu genç kendisi için zor birşey yapmış ve ders çalışmış ama bir internet bağımlısından daha fazla bekleyemezsiniz ortalama bir not almış ama birde zılgıt işitmiş, yani stres üstüne stres. Alternatifi hiç gürültü çıkarıp kimseyi de rahatsız etmediği üstelik mutlu tatmin olduğu bilgisayar oynamak veya özellikle kızlar sosyal ağlarda orjinal şeyler araştırmak. Niye ders çalışsın ki, onun yerine ben yapamıyorum demek daha kolay. Stres taşıyamayan bireyler oluşuyor. Faydalı birşey üretemeyen, yanlış haber ve bilgiyle üstelik çok bildiğini düşünen bireyler. Öğretmenleriyle anlaşamazlar, okula gitmek istemezler, zahmetli birşey yapmazlar. Annesi oğlum şu çöpü at dese, yani şimdi sıra onda mı ki, koskoca komutan o kadar ülkeler feth etmiş şimdi çöp mü döksün yani !.. Bana bir gün bir genç hasta geldi lise sonda , çocuk dahi seviyesinde zekaya sahip. Özel bir okul ücretsiz kapmış, küçük bir grup içinde sınava hazırlıyordu. Gözlerinden yaklaşık kaç saat oynadığını tahmin ettim ve kaç saat bilgisayar oynuyorsun dedim, dersten sonra 4-5 saat oynuyorum dedi. Sen sınavda 430 puandan çok alamazsın dedim aile şokta, o da garip garip bakıyor. Maalesef dediğim oldu. Alamazdı ve alamadı. İşte durum bu kadar kötü. Ben bu durumda olan gençlerin çok uzun yıllar sonra ki hallerini de çok gördüğümden bana sorsalar içki bağımlısı olmak mı kötü yoksa internet bağımlısı olmak mı ? Emin olun, birisi açıktan haram ama karar veremiyorum. Yani o kadar çok çocuklarımıza zarar veriyor ki. Bu işe acil çözüm lazım bunların yollarını ve bazı özel durumları ilerde paylaşalım. Selamlar hayırlı Ramazan'lar dileklerimle.