Yatay Geçiş Nedir? Yatay Geçiş Şartları Nelerdir? Nasıl Yatay Geçiş Yapılır?

Üniversiteye adım atan öğrenciler bir süre sonra karar değişikliği yaşayabiliyor. Bu tarz bir durumda, okuduğu bölümü bırakıp tekrar sınava girenler olduğu gibi yatay geçiş yapmaya çalışanları da görebiliyoruz. Aynı üniversitede başka bir bölümde okumak isteyen ya da hem üniversite hem bölüm değiştirmek isteyenler yatay geçiş yapabiliyor. Tabiki bazı şartlar altında.... Öğrencilere bölüm ve üniversite değiştirme hakkı veren yatay geçiş için başvurular dönem dönem açılıyor.

Üniversite sınavında aldığı puana göre bir yükseköğretim programına yerleşen öğrenciler okudukları üniversiteyi yatay geçiş ile değiştirebiliyor. Yatay geçiş ile aynı bölümler arasında veya kurallar dahilinde farklı bölümler arasında farklı üniversiteye geçiş oluyor. Peki yatay geçiş nasıl yapılır? yatay geçiş şartları nelerdir?

Yükseköğretim Kurulu (YÖK) bünyesinde faaliyet gösteren üniversitelerde okuyan öğrencilerin farklı bir üniversiteye geçişine imkan tanıyan yatay geçişler ilgili mevzuat kapsamında yapılıyor. Söz konusu mevzuata (Yükseköğretim Kurumlarında Önlisans ve Lisans Düzeyindeki Programlar Arasında Geçiş,Çift Anadal,Yan Dal ile Kurumlar Arası Kredi Transferi Yapılması Esaslarına İlişkin Yönetmelik) göre okuyan öğrenciler, farklı üniversitelerin bölümleri ile eşdeğer olan diploma programı için yatay geçiş müracaatında bulunabiliyor.

Kurumlar arası, kurum içi programlar arası ve merkezi yerleştirme puanı ile yatay geçişler mümkün olabiliyor. Üniversitelerin önceki senelere ait yatay geçiş duyurularına bakıp ne gibi kriter ve belgeler istendiği hakkında ön bilgi edinebilmekte fayda var. Transkript (Not durum belgesi), Öğrenci belgesi, Ders içerikleri belgesi, Bölüm ders programı, Yatay geçiş başvuru dilekçesi, Yerleştiğiniz seneyi belgeleyen ÖSYM yerleştirme sonuç belgesi gibi evraklar yatay geçiş başvurusunda lazım olacaktır.

YATAY GEÇİŞ TÜRLERİ NELERDİR?

Kurumlar arası

Öğrencinin kayıtlı olduğu üniversitenin bir programından, başka bir üniversitede aynı düzeydeki eşdeğer bir diploma programına geçiş yapmasıdır. Örneğin Marmara Üniversitesi Sosyoloji bölümünden Gazi Üniversitesi Sosyoloji bölümüne geçiş yapmak kurumlar arası yatay geçiş kapsamında olur.

Kurumlar Arası Yatay Geçiş Şartları

Kurumlar arası yatay geçiş için bitirilen dönemlere ait genel not ortalamasının 100 üzerinden en az 60 olması gerekiyor. Bu şartı sağlayamayan ancak merkezi yerleştirme puanı geçiş yapmak istediği bölümün taban puanına eşit yada ondan yüksek olanlar da bu hakkı kullanabiliyor. Ancak öncelik not şartına göre başvuran adaylardadır. Kontenjan kalması halinde merkezi yerleştirme puanına göre başvuran adaylar dikkate alınır.

Tamamen veya kısmen yabancı dil ile eğitim yapan yükseköğretim kurumlarına yatay geçiş yapacak adayların, geçiş yapacakları kurumun yapacağı yabancı dil yeterlilik sınavından başarı sağlamaları veya ulusal veya uluslararası geçerliliği bulunan yabancı dil sınavlarından (TOEFL, IELTS gibi) geçiş yapacakları kurumun belirlediği başarı düzeyinde bir puan almaları gerekir.

Kurum içi

Aynı üniversite içinde de farklı bölüme geçebilir. Buna kurum içi yatay geçiş denilir. Bir fakülte, yüksekokul, konservatuvar veya meslek yüksekokulunun kendi bünyesindeki veya aynı üniversite içinde yer alan diğer fakülte, yüksekokul, konservatuvar veya meslek yüksekokulunun bünyesindeki eşdeğer düzeyde diploma programlarına ilgili yönetim kurulu tarafından belirlenen kontenjanlar dahilinde yatay geçiş yapılabilir.

Kurum İçi Yatay Geçiş Şartları

Aynı programlarda birinci öğretimden, ikinci öğretime kontenjan sınırlaması olmaksızın geçiş yapılabilir.

Üniversite içinde aynı düzeyde fakat farklı puan türüyle öğrenci alan diploma programları arasında yatay geçiş başvurusu yapılabilmesi için, öğrencinin merkezi yerleştirme puanının, geçmek istediği diploma programına eşdeğer yurt içindeki diğer üniversitelerin diploma programlarının en düşük taban puanından az olmaması şartı aranır.

YATAY GEÇİŞ NASIL YAPILIR?

1- Kurumlar arası yatay geçiş yükseköğretim kurumlarının aynı düzeydeki eşdeğer diploma programları arasında ve Yükseköğretim Kurulu tarafından yayınlanan kontenjanlar çerçevesinde yapılır.

2- Kurumlar arası yatay geçiş için öğrencinin, kayıtlı olduğu programda bitirmiş olduğu dönemlere ait genel not ortalamasının en az 100 üzerinden 60 olması şarttır.

3- İkinci fıkradaki başarı şartını sağlayamayan ancak merkezi yerleştirme puanı geçiş yapmak istediği diploma programının taban puanına eşit veya yüksek olan adaylar yatay geçiş başvurusu yapabilir. 

4- Yükseköğretim kurumlarının belirlenen yatay geçiş kontenjanları ile başvuru ve değerlendirme takvimi, Yükseköğretim Kurulu internet sayfasında ilan edilir.

5- Önlisans derecesi verilen diploma programlarında yatay geçiş kontenjanları ile başvuru ve değerlendirme takvimi ikinci yarıyıl için Ocak ayı, üçüncü yarıyıl için ise Temmuz ayı içinde ilan edilir.

6- Lisans derecesi verilen diploma programlarında; dört yıllık eğitim verenlerde ikinci ve üçüncü sınıfları için, beş yıllık eğitim verenlerde ikinci, üçüncü ve dördüncü sınıflar için, altı yıllık eğitim verenlerde ikinci, üçüncü, dördüncü ve beşinci sınıflar için yatay geçiş kontenjanları ile başvuru ve değerlendirme takvimi Temmuz ayı içinde ilan edilir.

7- Her yıl düzenli olarak ikinci, üçüncü, dördüncü ve beşinci sınıflar için, ÖSYM giriş genel kontenjanı 50 ve 50’den az olan diploma programlarda iki, 51 ve 100 arası olan programlarda üç, 101 ve üzerinde olan diploma programlarda ise dört kurumlararası yatay geçiş kontenjanı Yükseköğretim Kurulu tarafından belirlenir. Ancak fakülte, yüksekokul veya meslek yüksekokullarının ilgili kurulları, geçişin yapılacağı diploma programının giriş yılındaki kontenjanı ile yatay geçiş kontenjanı belirlenen yarıyıla kadar, programdan ilişiği kesilen veya ayrılan öğrenci sayıları ile bu yarıyıl içinde yatay geçiş yoluyla gelmiş olan öğrenci sayıları arasındaki farkı aşmayacak biçimde ilave kontenjan belirleyebilirler. İlave kontenjan belirlenmesi halinde bu kontenjanlar en geç Haziran ayının otuzuncu günü mesai saati bitimine kadar Yükseköğretim Kuruluna bildirilir. Önlisans diploma programları için ikinci yarıyılda açılması istenen ilave yatay geçiş kontenjanları ise ilgili kurul tarafından belirlenerek, en geç Aralık ayının otuz birinci günü mesai saati bitimine kadar Yükseköğretim Kuruluna bildirilir.

8- Tamamen veya kısmen yabancı dil ile eğitim yapan yükseköğretim kurumlarına yatay geçiş için ilgili yükseköğretim kurumunun yapacağı yabancı dil yeterlilik sınavından başarılı olmak ya da Yükseköğretim Kurulu tarafından tanınan ulusal veya uluslararası geçerliliği olan yabancı dil sınavlarından ilgili yükseköğretim kurumunun belirlediği başarı düzeyinde bir puanı başvuru sırasında belgelemek şarttır.

9- Kontenjan sınırlaması bulunmayan açık veya uzaktan öğretim programlarına yatay geçiş yapmak isteyen öğrenciler, Eylül ayının ilk haftasının son günü mesai saati bitimine kadar ilgili yükseköğretim kurumuna başvuruda bulunurlar.

10- Yatay geçişle gelen öğrencilerin önceki diploma programından aldığı ve başarılı olduğu derslerin intibakının yapılarak, bu derslere ilişkin daha önce alınan notlar transkripte işlenir ve not ortalamasına eklenir.