Çırak, Bursiyer ve Stajyer Öğrencilere İlişkin Kanun Teklifi (10 Ekim 2023)

Teklif ile, çırak, bursiyer, kursiyer ve stajyerlerin çalışmaya, mesleki eğitime veya staja başladıkları tarihin uzun vadeli sigorta başlangıç tarihi olarak esas alınması ve çırak, bursiyer ve stajyer öğrenci olarak çalışılan süreler için borçlanma hakkı verilmesi amaçlanmaktadır.

5510 sayılı ve 31/5/2006 tarihli Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nda değişiklik yapılmasına dair kanun teklifim gerekçesi ile birlikte ekte sunulmuştur. Gereğini saygılarımla arz ederim.

GENEL GEREKÇE

Bilindiği gibi çıraklık veya öğrencilik sırasındaki staj çalışmalarından kaynaklanan sigortalılık başlangıçları ve prim gün sayıları emeklilik hesabında dikkate alınmamaktadır. Sosyal güvenlik mevzuatına göre, aday çırak ve çıraklar hakkında iş kazası ve meslek hastalığı ve hastalık sigortası; meslek liselerinde okumakta iken veya yüksek öğrenimleri sırasında staja tabi tutulan öğrenciler hakkında ise iş kazası ve meslek hastalığı sigortası hükümleri uygulanmaktadır.

5510 sayılı Kanunun "Sigortalılığın başlangıcı" başlıklı 7'nci maddesine göre de; sigorta hak ve yükümlülükleri 4'üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı sayılanlar için çalışmaya, meslekî eğitime veya staja başladıkları tarihten itibaren başlamaktadır.

Ancak; 5510 sayılı Kanunun 38'inci maddesine göre malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarının uygulanmasında dikkate alınacak sigortalılık süresinin başlangıcı; malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına tâbi olarak ilk defa kapsama girildiği tarih olarak kabul edildiğinden, çıraklar ve stajyerler çıraklık ve staj süreleri için malullük, yaşlılık ve ölüm sigortasından sağlanan haklardan yararlanamamaktadır. Türkiye'de çırak ve stajyer olarak adlandırılan milyonlarca insan bulunmaktadır.

Çırak ve stajyer öğrenciler, uzun vadeli sigorta kolları olarak nitelendirilen malullük, yaşlılık, ölüm, emeklilik sigorta kollarına tabi olmalıdır. Ülkemizin zor şartları ve emekliliğin uzun sürece yayıldığı göz önüne alınarak milyonlarca kişiyi olumsuz etkileyen bu durum düzeltilmelidir. Çıraklık veya öğrencilik sırasında staj çalışmaları emeklilik hesaplamalarında ilk işe giriş tarihi olarak hesaplanmasının önündeki engeller kaldırılmalıdır.

MADDE GEREKÇELERİ

MADDE 1- Bu madde ile Sosyal Güvenlik Kurumu'na (SGK) gelir sağlanmasının yanı sıra çırak veya stajyer olarak çalışan öğrencilerin çalışma sürelerinin emeklilik hesaplamasında dikkate alınarak mağduriyetlerinin giderilmesi amaçlanmaktadır. Bu düzenleme öğrencilerin ülkemizin büyük ihtiyaç duyduğu mesleki eğitime özendirilmesi açısından da son derece önem taşımaktadır.

MADDE 2- Yürürlük maddesidir,

MADDE 3- Yürütme maddesidir.

5510 SAYILI VE 31/5/2006 TARİHLİ SOSYAL SİGORTALAR VE GENEL SAĞLIK SİGORTASI KANUNU'NDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KANUN TEKLİFİ

MADDE 1- 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 4Tinci maddesinin birinci fıkrasına aşağıdaki bent ilave edilmiş ve dördüncü fıkrasının (a) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

"k) 3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanununda belirtilen aday çırak, çırak ve işletmelerde meslekî eğitim gören öğrenciler ile meslekî ve teknik ortaöğretim ile yükseköğrenimleri sırasında staja tabi tutulan öğrenciler, mesleki ve teknik ortaöğretim sırasında tamamlayıcı eğitim ya da alan eğitimi gören öğrenciler, kamu kurum ve kuruluşları tarafından desteklenen projelerde görevli bursiyerler ile 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun 46'ncı maddesine tabi olarak kısmi zamanlı çalıştırılan öğrencilerin çıraklık ve staj süreleri," a) Birinci fıkranın (a), (b), (d), (e), (O, (9)> (h), (j) ve (k) bentleri gereği borçlananlar, borçlandığı tarihteki 4'üncü maddenin birinci fıkrasının İlgili bendine göre,"

MADDE 2" Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

MADDE 3- Bu Kanun hükümlerini Cumhurbaşkanı yürütür.