Celâlî Takvimi Nedir? Celâlî Takvimi Özellikleri Nelerdir? Celâlî Takvimi Nasıl Ortaya Çıktı?
İnsanoğlu'nun işlerini planlaması için en önemli araç olan takvim, çeşitli uygarlıklarca farklı biçimlerde oluşturulmuş ve ortaya çeşitli takvimler çıkmış. Bunlardan birisi de Büyük Selçuklu Sultanı Melikşah zamanında hazırlanan Celâlî Takvimi'dir. Ömer Hayyam takvimi olarak da geçen Celâlî Takviminin özellikleri ve nasıl ortaya çıktığına dair bilgileri okurlarımız için derledik.

Sultan Melikşah’ın lakabı Celâlüddevle’den dolayı bu takvime Celali takvimi ismi verilmiştir. Melikî olarak da adlandırılan takvimin başlangıç günü 9 Ramazan 471 Cuma’dır. (Miladi takvime göre 15 Mart 1079) Celali Takvimi ile ilgili detayları sizler için derledik.
Tarihi diziler her ne kadar gerçek olayların üzerine kurgu eklenmiş hali olsa da, dizilerde geçen isimler, olaylar, sözler araştırma konusu oluyor ve bu sayede vatandaşlar tarihi konularla alakalı bilgi sahibi oluyorlar. TRT 1'de yayınlanan Uyanış Büyük Selçuklu dizisi de bu örneklerden birisi. Dizide geçen Celali takvimi (Ömer Hayyam takvimi) merak konusu oldu. Peki Büyük Selçuklu Sultanı Melikşah'ın buyruğu ile hazırlanan Celali takvimi nedir, özellikleri nelerdir?
1079 yılından itibaren uygulanmaya başlanmıştır. 9 Ramazan 471 yılına rastlayan Nevruz yılbaşı olarak, Hicret yılı da başlangıç noktası olarak kabul edilmiştir. Babür İmparatorluğu da bir dönem Celali Takvimi'ni kullanmıştır.
Celâlî Takvimi Nasıl Ortaya Çıktı?
Selçuklu Sultanı Celâleddin Melikşah’ın o dönem takvimden kaynaklı hatalar sonucunda, takvimin düzeltilmesi için buyruk veriyor. Bunun üzerine Ömer Hayyâm’ın başkanlığında Ebü’l-Muzaffer İsfizârî, Meymûn b. Necîb el-Vâsıtî, Abdurrahman Hâris ve Muhammed Hâzin’den oluşan bir kurul meydana getiriliyor. Kurul Yezdicerd ve İskender takvimlerini inceledikten sonra bunları düzeltmek yerine yeni bir takvim tertibine karar veriliyor ve sonuç olarak Celâlî takvimi ortaya çıktı.
Celâlî Takvimi Özellikleri Nelerdir?
Celali Takvimi'nde 1 yıl, 365 gün 6 saat olarak kabul edilmiştir. Matematiksel kurallar yerine astronomik hesaplar kullandığı için, İlkbahar Ekinoksu başlangıcı tayininde Gregoryen takviminden daha doğrudur.
Celali Takvim’de 33 yılda bir artık yıl vardı ve günümüzde İran ve Afganistan'nın resmî takvimi olarak kullanılan İran Takvimi'nde 128 yılda bir kez artık yıl vardır.
Celali Takvimi sadece tarım gibi ekonomik işlerin düzenlenmesinde kullanılmış, normal hayatta Hicrî takvim kullanılmaya devam edilmiştir.
Takımlar | O | P |
---|---|---|
1. Beşiktaş | 33 | 71 |
2. Fenerbahçe | 33 | 66 |
3. Galatasaray | 33 | 65 |
4. Trabzonspor | 34 | 59 |
5. Alanyaspor | 34 | 52 |
6. Hatayspor | 33 | 50 |
7. Gaziantep FK | 32 | 50 |
8. Sivasspor | 33 | 50 |
9. Karagümrük | 33 | 49 |
10. Göztepe | 34 | 46 |
11. Antalyaspor | 34 | 42 |
12. Konyaspor | 33 | 41 |
13. Rizespor | 33 | 39 |
14. Malatyaspor | 33 | 37 |
15. Ankaragücü | 33 | 37 |
16. Kasımpaşa | 33 | 36 |
17. Kayserispor | 33 | 34 |
18. Başakşehir | 32 | 33 |
19. Erzurumspor | 34 | 31 |
20. Gençlerbirliği | 33 | 31 |
21. Denizlispor | 33 | 26 |
Takımlar | O | P |
---|---|---|
1. Giresunspor | 31 | 63 |
2. Adana Demirspor | 31 | 61 |
3. Samsunspor | 30 | 58 |
4. Altay | 30 | 54 |
5. İstanbulspor | 30 | 54 |
6. Altınordu | 30 | 52 |
7. Ankara Keçiörengücü | 31 | 49 |
8. Tuzlaspor | 31 | 47 |
9. Ümraniye | 30 | 44 |
10. Bursaspor | 30 | 43 |
11. Bandırmaspor | 30 | 39 |
12. Boluspor | 30 | 35 |
13. Adanaspor | 30 | 34 |
14. Balıkesirspor | 30 | 32 |
15. Menemenspor | 30 | 31 |
16. Akhisar Bld.Spor | 30 | 25 |
17. Ankaraspor | 30 | 23 |
18. Eskişehirspor | 30 | 8 |
Takımlar | O | P |
---|---|---|
1. Man City | 32 | 74 |
2. M. United | 31 | 63 |
3. Leicester City | 31 | 56 |
4. West Ham | 32 | 55 |
5. Chelsea | 31 | 54 |
6. Liverpool | 31 | 52 |
7. Tottenham | 32 | 50 |
8. Everton | 31 | 49 |
9. Arsenal | 31 | 45 |
10. Leeds United | 31 | 45 |
11. Aston Villa | 30 | 44 |
12. Wolverhampton | 32 | 41 |
13. Crystal Palace | 31 | 38 |
14. Southampton | 31 | 36 |
15. Newcastle | 32 | 35 |
16. Brighton | 31 | 33 |
17. Burnley | 31 | 33 |
18. Fulham | 32 | 26 |
19. West Bromwich | 31 | 24 |
20. Sheffield United | 32 | 14 |
Takımlar | O | P |
---|---|---|
1. Atletico Madrid | 30 | 67 |
2. Real Madrid | 30 | 66 |
3. Barcelona | 30 | 65 |
4. Sevilla | 30 | 61 |
5. Real Sociedad | 30 | 47 |
6. Real Betis | 30 | 47 |
7. Villarreal | 30 | 46 |
8. Granada | 30 | 39 |
9. Levante | 30 | 38 |
10. Celta de Vigo | 30 | 37 |
11. Athletic Bilbao | 30 | 37 |
12. Cádiz | 30 | 35 |
13. Valencia | 30 | 34 |
14. Osasuna | 30 | 34 |
15. Getafe | 30 | 30 |
16. Huesca | 30 | 27 |
17. Real Valladolid | 30 | 27 |
18. Elche | 30 | 26 |
19. Deportivo Alaves | 30 | 24 |
20. Eibar | 30 | 23 |