5 yıl erken emekliliğin formülü

5 yıl erken emekliliğin formülü

Emeklilikte erken yaşlanan 5.400 gün primle, 55 yaşında emekli olabiliyor. Engelli olma koşulu bulunmuyor ve psikolojik yaşlanma hali de öne çekiyor. Memurlar da erken yaşlanmadan yararlanabiliyor.

Türkiye'de ayda yaklaşık 100 bin kişiye emekli aylığı bağlanırken, milyonlarca çalışan erken emeklilik formülleri arıyor. Emeklilik tarihi sigorta girişi, yaş, prim ödeme gün sayısına göre değişiyor. "Erken yaşlanma" gibi özel durumlar emekliliği öne çekiyor. Erken yaşlılık tespiti yapılanlar ise 55 yaşı doldurma, en az 5400 prim gün ödeme koşuluyla erken emekli olabiliyor. 1 Ekim 2008'e kadar sadece SSK'lılar için uygulanan erken yaşlanma emekliliği artık memurlar da dâhil bütün çalışanları kapsıyor. Yaş koşulunu yerine getirmediği halde sağlık kurulu raporuyla erken yaşlandığı belirlenenler bu haktan yararlanabiliyor. Psikolojik yaşanma hali de bu kapsamda değerlendiriliyor. Yaşlılık aylığı bağlanması için yaş koşulu dışındaki diğer şartları taşıyan, 55 yaşını dolduran sigortalılardan biyolojik yönden bu yaşı dolduran, çalışma gücü bu seviyeye düşenler erken yaşlanmış kabul ediliyor. Bu durum hem yaş hem de prim yönünden büyük avantaj sağlıyor.


BAŞVURU YAPMAK YETERLİ

Örneğin, Aralık 1999 yılında ilk defa sigortalı olan bir erkek çalışan 7 bin günle 60 yaşında emekli olabiliyor. Erken yaşlanma durumunda 55 yaşında, 5.400 gün primle (1.600 gün daha az primle) beş yıl erken emekli olabilecek. Gerekli koşulları taşıyanların malulen emeklilikte olduğu gibi sağlık kurulu raporuyla Sosyal Güvenlik Kurumu müdürlüklerine başvurması gerekiyor. Erken yaşlanma, emeklilik konusunda merak edilen bazı soruların yanıtları şöyle:

Erken yaşlanma nedir, kimleri kapsıyor?

Geçen yıl eylül ayında yürürlüğe giren düzenlemeye göre, yaşlılık aylığı bağlanması için yaş dışındaki diğer şartları taşıyan, 55 yaşını dolduran sigortalılardan "Algı, bellek, soyutlama gibi işlevlerin kaybı olan bilişsel yaşlanma, fizyolojik ve psikolojik yaşlanma" hali tespit edilenler erken yaşlanmış sayılıyor. Bunun tespitinde nöroloji, psikiyatri, fiziksel tıp, iç hastalıkları, kardiyoloji, göğüs hastalıkları başta olmak üzere ilgili branşların düzenlediği sağlık kurulu raporları dikkate alınıyor.


Bu haktan faydalanmak için özel hastane raporları da geçerli mi?

Erken yaşlanma halinin olup olmadığına kamu hastanelerince düzenlenen raporlar esas alınarak SGK Sağlık Kurulu'nca karar veriliyor. Erken yaşlanma şartlarının oluşmadığı yönündeki kurul kararına itiraz etmek mümkün. Sosyal Sigorta Yüksek Sağlık Kurulu kararları ise SGK Sağlık Kurullarını bağlıyor. Kurulun itirazı reddi durumunda kurum işlemlerine karşı iş mahkemesine dava açılabilir.

Emekli aylığı için süreç nasıl işliyor?

Koşulları taşıyanların malulen emeklilikte olduğu gibi SGK müdürlüklerine başvurması gerekiyor. Kurum, yaş, prim günü şartlarının yeterli olduğunu tespit ederse Sağlık Kurulu raporu için hastaneye sevk eder. Hastanede muayene, tetkik, tahlil, kontroller yapıldıktan sonra düzenlenen rapor SGK'ya gönderilir. SGK Salık Kurulu raporu, tıbbi belgeleri inceledikten sonra erken yaşlanmanın tespiti halinde emeklilik işlemleri başlatılır.

Memurlar da erken yaşlanma hakkından yararlanabilir mi?

Erken yaşlanma emekliliği 1 Ekim 2008'e kadar sadece SSK'lılar için uygulanıyordu. Bu tarihten sonra bütün çalışanları kapsayacak şekilde genişletildi. SGK genelgesiyle memurların da bu haktan yararlanabilecekleri hükmüne yer verildi.

Bu kapsamda erken emekli olma şartları neler?

Erken yaşlandığı belirlenenler yaş ve prim yönünden büyük avantaj elde ediyor. 55 yaşını doldurup, uzun vadeli sigorta kolları primi bildirimi olan, 5.400 prim gününü tamamladığında emekliliğe hak kazanır. Bağ-Kur sigortalılarının ayrıca prim ve prime ilişkin herhangi bir borcunun olmaması gerekiyor. Mevcut durumda 58 yaşında emekli olabilecek bir çalışan erken yaşlanma ile 55 yaşında emekliliğe hak kazanacak.

Bakmakla yükümlü olunan çocuk-eşin bulunması emekli aylığını artırır mı?

Emekli dilekçesi verirken tahsis formunda bakmakla yükümlü olunan kişi hanesine çocuk sayısı, eşi belirtmeyi unutmayın. Bu emekli aylık bağlama oranını etkileyen önemli bir unsur.

Herhangi bir engelli durumun olmaması emekliliği etkiler mi?

Erken yaşlanma nedeniyle emeklilik için herhangi bir engellilik durumunun olması gerekmiyor. Yüzde 40 veya daha fazla engeli olanların malulen emeklilik hakları bulunuyor.

Emekli aylığı aynı mı hesaplanıyor?

Emekli aylığının hesabında prim ödenen günler dikkate alınır. Memur, işçi, kendi adına çalışan için farklılık gösteriyor. Farklı kurumlarda ödenen primler emekliliği ve maaşı doğrudan etkiliyor. Sigorta geçmişindeki primler farklı koşullarda emekliliğin kapısını açabilir.

İtiraz edip emekli maaşımı artırabilir miyim?

Aldığınız brüt ücret ile SGK'ya bildirilen kazançları e-devlet üzerinden kontrol edebilirsiniz. Eğer ücret bildirimi düşükse işverenden bunun düzeltilmesini talep edebileceğiniz gibi, bildirim konusunda hizmet tespit davası açma hakkınız da bulunuyor.

Yatırılan primler ikramiye de emeklilik hesabında dikkate alınıyor mu?

Aylık gelirle birlikte elden verilen prim, ikramiye, ücret de emeklilik hesabında dikkate alınır. Bunun için düzenlilik taşıyan bu ödemelerin prime tabi tutulması gerekiyor.

Hazal Ateş

Sabah

HABERE YORUM KAT
UYARI:

Yorum yazarak topluluk şartlarımızı kabul etmiş bulunuyor ve tüm sorumluluğu üstleniyorsunuz. Yazılan yorumlardan kamuajans.com İnternet Sitesi hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.