SSK Emeklilerinin Aylıklarının Farklı Olmasının Nedenleri Nelerdir?

SSK Emeklilerinin Aylıklarının Farklı Olmasının Nedenleri Nelerdir?

KamuAjans.Com-Bu yazımızda 2000 sonrası aylık bağlama sistemlerinden bahsedeceğiz. Aşağıdaki tabloda talep tarihlerine göre hesaplanan aylıkların bugünkü değerleri gösterilmiştir.

Aşağıdaki tabloda talep tarihlerine göre hesaplanan aylıkların bugünkü değerleri gösterilmiştir.

TALEP TARİHİNDEKİ AYLIK BAĞLAMA SİSTEMİNE GÖRE BAĞLANAN AYLIKLARIN BUGÜNKÜ DEĞERLERİ

Prim Gün Sayısı

5000 GÜN

6000 GÜN

7200 GÜN

Prime Esas Kazançlar

ASGARİ

ORTALAMA

AZAMİ

ASGARİ

ORTALAMA

AZAMİ

ASGARİ

ORTALAMA

AZAMİ

1982 Öncesi Talepli

782,39

800,90

819,41

782,39

800,90

819,41

782,39

800,90

819,41

1982-1987 Yılı Talepli

782,39

782,39

782,39

782,39

782,39

782,39

782,39

793,47

811,72

1987-1992 Yılı Talepli

782,39

796,40

848,36

782,39

833,19

893,01

782,39

879,19

948,82

1992-1999 Yılı Talepli

782,39

805,72

854,54

782,39

843,73

900.40

782,39

891,23

957,72

2008 Yılı Talepli (2000-2008 Yıllarında Çalışma Olmaması)

970,31

1.009,33

1.090,96

970,31

1.072,88

1.167,64

970,31

1.152,31

1.263,50

2008 Yılı Talepli (2000-2008 Yıllarında Tam Çalışma Olması)

782,36

1.145,24

1.646,70

782,36

1.236,70

1.735,05

804,61

1.346,73

1.856,42

2000 Sonrası Kısmen Çalışan (2008 yılı talepli-2000-2001-2002 yıllarında çalışan)

872,16

1.018,15

1.198,23

896,99

1.092,10

1.280,72

918,61

1.182,26

1.384,93

2000 Sonrası Kısmen Çalışan (2008 yılı talepli-2005-2006-2007-2008 yıllarında çalışan)

863,67

1.063,18

1.295,38

888,72

1.135,12

1.373,52

910,70

1.224,21

1.475,43

2011 Yılı Talepli (2000-2008 Yıllarında Tam Çalışma Olması)

678,46

1.237,86

1.781,07

691,80

1.325,06

1.898,06

703,55

1.436,99

2.055,15


2000 Sonrası Aylık Bağlama Sistemleri

2000 sonrası dönemde; kazançlarının güncellenmesindeki farklılıklar (2000-2008/Ekim (öncesi&sonrası)) ile birden fazla aylık bağlama sisteminin uygulandığı ikili veya karma sisteme göre bağlanan aylıklar arasında farklılıklar oluşmuştur.

2000-2008/Ekim arası talepler:

Gösterge sistemi kaldırılarak Tüfe ve GH (Gelişme Hızı) oranlarına göre arttırılarak güncellenen kazançların; ortalamasının alınmasına dayalı sistem getirilmiştir. ABO (Aylık Bağlama Oranı) hesaplaması da değiştirilerek, 3600 güne kadar her 360 gün için %3,5 – 3600 günden 9000 güne kadar her 360 gün için %2 – 9000 günden sonraki her 360 gün için %1,5 oranlarının toplamından oluşan hesaplama metodu getirilmiştir.

2000 öncesi çalışmaları bulunan ve 2000-2008/Ekim arası talepte bulunanlara ikili sistemuygulanmıştır. İkili sistem; dönemine göre kısmileştirilen aylığın toplamından oluşmaktadır.

Aylık şöyle kısmileştirilmektedir: 2000 yılı öncesi dönemin hesaplama yöntemine göre hesaplanan aylık X Dönemdeki Gün Sayısı / Toplam Gün Sayısı - (A), 2000-2008/Ekim arasındaki dönemin hesaplama yöntemine göre hesaplanan aylık X Dönemdeki Gün Sayısı / Toplam Gün Sayısı - (B), Aylık (A) ile (B) ‘nin toplamından oluşmaktadır.

Temel sorun aylık kısmileştirmesinden kaynaklıdır.

Toplam gün sayısı artıkça kısmi aylıklar düşmektedir.

(Dönemsel Aylık X Dönemdeki Gün Sayısı / Toplam Gün Sayısı)

Tüfe X GH

İle Kazanç Değişimi

Tüfe X GH İle Kazanç Değişimi

Bir Önceki Yıla Göre Değişim

2000

436%

2001

218%

2002

127%

2003

81%

2004

52%

2005

32%

2006

13%

2007

0%

2008

0%

Tabloda Tüfe X GH (Gelişme Hızı) oranlarına göre arttırılarak güncellenen kazançların bir önceki yıla göre artışı gösterilmektedir.


2000 sonrası çalışma olmaması:

2000 öncesi hesaplama sistemiyle hesaplanan aylığın yalnızca talebin 2000-2008 arasında olması nedeniyle artması söz konusudur.

Gösterge ile hesaplanan 2000 öncesi aylık Tüfe X GH ile 2008 Ocak ayına taşınmaktadır. Oysaki 2000 öncesi aylığa uygulanan artış yalnızca Tüfe ile sınırlıdır. Yukarıdaki tablodan taşımadaki artışın nedenli yüksek olduğu görülebilir.

İkili sistem uygulamasından kaynaklanan bir artış söz konusudur. Güncellenen aylık ikili sistem uygulaması ile kısmileştirilmiştir. 2000 sonrası çalışmanın olmaması nedeniyle bu kısmi aylık yüksek çıkmaktadır.

(Dönemsel Aylık X Dönemdeki Gün Sayısı / Toplam Gün Sayısı) Dönemdeki Gün Sayısı ile Toplam Gün Sayısının eşit olması Aylığın kısmi değil tam olarak ödenmesine sebep olmaktadır.

Günlerin farklılaşması asgari kazançlar için aylığı değiştirememektedir. Çünkü 5000 günden fazla her 240 gün için ilave 1 puan alındığından 7400 güne kadar ilave 10 puan alınmaktadır. Buda ABO’yu ancak %70 puana çekebilmektedir, bu yüzden asgari aylık miktarları aynıdır.

Kazançların farklılaşması aylığı değiştirebilmektedir.


2000 sonrası tamamen çalışmanın olması:

2000 sonrası çalışmanın tam olması Toplam Gün Sayısının yükselmesine neden olduğundan kısmi aylığı düşürmektedir. (Dönemsel Aylık X Dönemdeki Gün Sayısı / Toplam Gün Sayısı) Eski sisteme ve yeni sisteme göre hesaplanan kısmi aylıklar bu sebepten düşmektedir. Dolayısıyla kısmi aylıkların toplamından oluşan aylık düşmektedir.

Kısmi aylıkları orantıdan ötürü düşmektedir ve aylık düşmektedir.

Günlerin farklılaşması asgari kazançlar için 6000 güne kadar aylığı değiştirememektedir. Bu ise aylığın altsınır aylığının altında kalmasından kaynaklanmaktadır.

Kazançların farklılaşması aylığı değiştirebilmektedir.


2000 sonrası kısmen çalışma olması:

Yukarıdaki tabloda görüleceği üzere Tüfe X GH çarpanı ile güncellenen kazançların daha yüksek seviyede artması aylıklar arasında farklılığa neden olmaktadır. Örneğin 2000-2001-2002 çarpanları yüksek kazanç getirmekte iken 2004-2005-2006 çarpanları ise daha az kazanç getirmektedir.


2008/Ekim sonrası talepler:

Sigortalılığı 2008/Ekim öncesi başlayıp, 2008/Ekim sonrası talepte bulunanların aylıkları eski ve yeni sistemin birleşiminden oluşan karma sisteme göre hesaplanmaktadır.

Tüfenin % 100’ü ile GH’nin % 30’unun toplamına (1) tam sayısının ilave edilmesi sonucunda bulunan güncelleme katsayısına göre güncellenen yıllık prime esas kazançların ortalamasının alınmasına dayalı sistem getirilmiştir. ABO hesaplaması da değiştirilerek, prim ödeme gün sayısının her 360 günü için % 2 olarak uygulanan bir sistem getirilmiştir.

Aylık kismileştirmesi bu sistemde de mevcuttur. 2000 yılı öncesi dönemin hesaplama yöntemine göre hesaplanan aylık X Dönemdeki Gün Sayısı / Toplam Gün Sayısı - (A), 2000-2008/Ekim arasındaki dönemin hesaplama yöntemine göre hesaplanan aylık X Dönemdeki Gün Sayısı / Toplam Gün Sayısı - (B), 2008/Ekim sonrası dönemin hesaplama yöntemine göre hesaplanan aylık X Dönemdeki Gün Sayısı / Toplam Gün Sayısı - (C), Aylık (A), (B), (C)’nin toplamından oluşmaktadır.

Kazanç güncellemesi değişikliği nedeniyle farklılık oluşmaktadır, Tüfe X GH çarpanı yerine Tüfe + GH(%30) + 1 çarpanı getirilmiştir. Çarpan düşürülmüştür.

ABO hesaplaması değişikliği ile ABO düşürülmüştür.

Karma sistemde de dönemsel aylık kısmileştirmesi olduğundan kısmi aylıklar düştükçe (orandan dolayı) aylık düşmektedir.


SONUÇ:

Ø Aylık Bağlama Oranı (ABO) kademeli olarak 2000 öncesi 2000-2008/Ekim arası ve 2008/Ekim sonrası dönemlerde düşürülmüştür.

Ø 2000 öncesi kazançlara herhangi bir güncelleme yapılmamaktadır.

Ø 2000-2008/Ekim arası dönemdeki kazançlara Tüfe X GH çarpanı ile kazanç güncellemesi yapılmaktadır.

Ø 2008/Ekim sonrası dönemdeki kazançlara Tüfe + GH(%30) + 1 çarpanı ile kazanç güncellemesi yapılmaktadır.

Ø İktisadi olarak erken dönemdeki kazanç ile geç dönemdeki kazanç eşit olamaz. Zaman bir maliyet unsurudur. Dolayısıyla tüm kazançlar GH’nin de kullanıldığı bir çarpan ile güncellenmelidir.

Ø Hesaplanmış aylığa Tüfe veya Hükümetin öngördüğü artış oranı uygulanırken, hesapta kullanılacak kazanca farklı oranlar uygulanmaktadır.

Ø Kısmileştirme hesaplamalarının değiştirilmesi gerekmektedir. Çok çalıştıkça kısmi aylıkların düşmesi mantığa ters düşmektedir.

Sonuç olarak;

Örneğin: Tablomuzda değindiğimiz gibi 5000 gün Asgari kazanç üzerinden prim yatıran hangi dönemde emekli olursa olsun aynı aylık almalıdır. O sütundaki herkes o sütundaki en yüksek aylığa eşitlenmelidir. Bunun yanında 5000 gün Ortalama üzerinden prim yatıran da 5000 gün Asgariden yatırandan daha fazla almalı, 6000 gün Asgariden yatıranda 5000 gün Asgariden fazla almalıdır.

Günü aynı olup kazançlar artıkça aylık artmalı,

Günü fazla olup kazançları eşit olanlarında aylıkları artmalıdır.

Aynı gün ve aynı kazançla emekli olan kişinin sırf emekli olduğu dönem farklı diye farklı aylık verilmemelidir. Kişiler daha çok çalıştığında daha yüksek prim yatırdığında aylıklarında farklılıklar olabilir. Bunun dışındaki bir uygulama ile yalnızca 2000 öncesi emekli aylıklarına yapılması öngörülen intibak Hakkaniyetli olmamaktadır.

Adil olarak hesaplanan emekli aylıkları güven ve huzur getirecektir.

Emekli aylığınızı emsallerinizle eşit almanız ve sağlıklı yarınlar geçirmeniz dileklerimle.

Tuna MİRLİVA 

HABERE YORUM KAT
UYARI:

Yorum yazarak topluluk şartlarımızı kabul etmiş bulunuyor ve tüm sorumluluğu üstleniyorsunuz. Yazılan yorumlardan kamuajans.com İnternet Sitesi hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.